Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hatice GÜVEN
Danışman: Muhammed Kızılgeçit
Özet:
Eğitimde pansiyon hayatı faktörü
birçok psikolog ve eğitimcinin dikkatini çekmiş, ilgili alanlarda konu üzerine
çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmalar, pansiyon hayatının
öğrencilerin yaşam ve kişiliklerine etkisi temasına odaklanmaktadır. İlgili din
psikolojisi literatürü incelendiğinde yurt fenomenini dini gelişim ve dindarlık
açısından ele alan çalışmaların henüz yeterli düzeye ulaşamadığı fark
edilmiştir. Bu çalışmada insanoğlunun kimlik oluşturma çağı olan ergenlik
döneminin bir bölümüne denk gelen lise yurt yaşantısı dindarlık açısından ele
alınmıştır. Yatılı lise öğrencilerinin yaşadıkları ortamı algılayıp değerlendirme
şekillerinin, onlarda meydana gelmesi ihtimal dâhilinde olan psiko-sosyal ve
dini değişimlerle ilişkisi saptanması amaçlanmıştır. Çalışma, irdelenen
probleme uygun olarak nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji (olgu bilim)
desenine göre tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Erzurum ili
sınırlarında bulunan bazı liselere yatılı olarak devam eden öğrenciler
arasından ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen öğrencidir. Araştırmanın
veri toplama aracı ise yarı yapılandırılmış görüşme formudur. Literatürdeki
ergenlik dönemi gelişim özellikleri, ergenlik dönemi dini gelişimi, dindarlığın
boyutları ve ortaöğretim yurt ortamı üzerine yapılan çalışmalardan istifade
edilerek hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme soruları aracılığıyla
öğrencilerle çoklu mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakat sonucu elde edilen
veriler değerlendirilirken içerik analizi kullanılmış, veriler kod, tema ve
kategorilere ayrılarak raporlaştırılmıştır. Yapılan analizlerin güvenilirliği
artırmak amacıyla analiz ve raporlaştırma sürecinde uzman görüşünün yanı sıra
NVİVO programına başvurulmuştur. Çalışma sonucunda yatılılık sürecinin
öğrencilerde meydana getirdiği psiko-sosyal değişimler, yatılı ortamda dini
yaşantı ve yurt ortamı fenomeninin öğrencilerin dindarlıklarının inşası
sürecindeki işlevleri dindarlığın inanç, ibadet, bilgi, duygu ve etki
boyutlarından her biri için ayrı ayrı saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Din, Dindarlık,
Din Psikolojisi, Dini Gelişim, Ergenlik Dönemi, Gelişim Psikolojisi, Yurt
Yaşantısı.