LİSE ÖĞRENİMİNE YATILI OLARAK DEVAM EDEN ÖĞRENCİLERİN DİNDARLIKLARINDAKİ YURT İKLİMİ FENOMENİ (ERZURUM İLİ ÖRNEĞİ)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi, Felsefe ve Din Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hatice GÜVEN

Danışman: Muhammed Kızılgeçit

Özet:

Eğitimde pansiyon hayatı faktörü birçok psikolog ve eğitimcinin dikkatini çekmiş, ilgili alanlarda konu üzerine çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışmalar, pansiyon hayatının öğrencilerin yaşam ve kişiliklerine etkisi temasına odaklanmaktadır. İlgili din psikolojisi literatürü incelendiğinde yurt fenomenini dini gelişim ve dindarlık açısından ele alan çalışmaların henüz yeterli düzeye ulaşamadığı fark edilmiştir. Bu çalışmada insanoğlunun kimlik oluşturma çağı olan ergenlik döneminin bir bölümüne denk gelen lise yurt yaşantısı dindarlık açısından ele alınmıştır. Yatılı lise öğrencilerinin yaşadıkları ortamı algılayıp değerlendirme şekillerinin, onlarda meydana gelmesi ihtimal dâhilinde olan psiko-sosyal ve dini değişimlerle ilişkisi saptanması amaçlanmıştır. Çalışma, irdelenen probleme uygun olarak nitel araştırma desenlerinden fenomenoloji (olgu bilim) desenine göre tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Erzurum ili sınırlarında bulunan bazı liselere yatılı olarak devam eden öğrenciler arasından ölçüt örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen öğrencidir. Araştırmanın veri toplama aracı ise yarı yapılandırılmış görüşme formudur. Literatürdeki ergenlik dönemi gelişim özellikleri, ergenlik dönemi dini gelişimi, dindarlığın boyutları ve ortaöğretim yurt ortamı üzerine yapılan çalışmalardan istifade edilerek hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme soruları aracılığıyla öğrencilerle çoklu mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Mülakat sonucu elde edilen veriler değerlendirilirken içerik analizi kullanılmış, veriler kod, tema ve kategorilere ayrılarak raporlaştırılmıştır. Yapılan analizlerin güvenilirliği artırmak amacıyla analiz ve raporlaştırma sürecinde uzman görüşünün yanı sıra NVİVO programına başvurulmuştur. Çalışma sonucunda yatılılık sürecinin öğrencilerde meydana getirdiği psiko-sosyal değişimler, yatılı ortamda dini yaşantı ve yurt ortamı fenomeninin öğrencilerin dindarlıklarının inşası sürecindeki işlevleri dindarlığın inanç, ibadet, bilgi, duygu ve etki boyutlarından her biri için ayrı ayrı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler: Din, Dindarlık, Din Psikolojisi, Dini Gelişim, Ergenlik Dönemi, Gelişim Psikolojisi, Yurt Yaşantısı.