Erzurum Merkez İlçede 200 Gram Bir Ekmeğin Üretim Maliyeti ve Marjının Tespiti Üzerine Bir Araştırma.

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2003

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emine AŞKAN

Danışman: Vedat Dağdemir

Özet:

Erzurum merkez ilçede işletme arazilerinin %16.49’u buğday üretimine ayrılmıştır. Erzurum merkeze bağlı köylerde üretimi yapılan buğdayın, merkeze bağlı fabrikalarda işlenerek un haline dönüştürülmesinden sonra, yine merkeze bağlı fırınlarda ekmek haline dönüştürülmesi aşamalarında köy sayıları, tarım işletmeleri ve fırınların sayıları Basit Tesadüfi Örnekleme Yöntemi ile tespit edilmiştir. Araştırma kapsamında yer alan 144 tarım işletmesi, 4 un fabrikası ve 36 fırına ait veriler esas alınarak maliyet ve pazarlama analizleri yapılmıştır.

İncelenen tarım işletmelerinde buğday üretimi aile tüketimi için yapılmaktadır. Buğday üretiminde bir dekar alan araziden 337.96 kg saman, 202.78 kg buğday danesi elde edilmektedir. Bir kg buğday danesi elde etmek için yöre çiftçisinin 343 340 TL harcama yaptığı ve bunun sonucu olarak da bir kg buğdayı 315 536 TL’na sattığı hesap edilmiştir.

Buğdayın una dönüşümü aşamasında bir kg unu elde etmek için ortalama 1.375 kg buğdaya ihtiyaç olduğu tespit edilmiştir. bir kg unun maliyeti 536 516.38 TL olarak hesap edilmiştir. Fabrikalarda maliyet unsurlarında en büyük payı %87.14 oranı ile buğdaya ait olduğu belirlenmiştir.

Ekmeğin oluşumunda maliyetin %64.63’nü unun oluşturduğu tespit edilmiştir. 200 gram bir ekmeğin maliyetinin ise 152 220.7 TL olduğu tespit edilmiştir.

Araştırma kapsamında buğdayın üretiminden 200 gram bir ekmek olup tüketiciye ulaşıncaya kadarki aşamalarında pazarlama zincirinde tüketicinin ödediği 225 000 TL’nin %31.10’u çiftçi eline geçerken %8.32’si fabrikaya, %4.3’ü un satıcısına, %40.72’si fırına ve %15.56’sı bayiiye gitmektedir. Araştırma kapsamında bir ekmeğin oluşumunda fırınlar %40.72 oranı ile en önemli aracı konumundadır.