İçme sütü tüketici davranışları üzerine bir araştırma: Bakü ili örneği


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUSA MAMMADOV

Danışman: Vedat Dağdemir

Özet:

Amaç: Bu çalışmada amaç Bakü ilinde ikamet eden tüketicilerin içme sütü tercih ederken dikkate aldıkları faktörleri incelemek olmuştur. Tüketicilerin pandemi öncesi ve sonrası tüketim tutum ve davranışlarında bir değişikliğin olup olmadığını belirlemek amaçlanmıştır.

Yöntem: Kümeleme ve Keşfedici Faktör Analizi uygulanmıştır. Gerekli testlere tabi tutulmuş veri seti faktör analizine de tabi tutulmuştur. Sonrasında Kümeleme analizi uygulanmış, veri seti benzerlik gösteren tüketici gruplarına ayrılmıştır. Faktörler 9 ana faktöre indirgenmiştir. Faktörlerle gruplar arası ilişkiler incelenerek yorumlanmıştır.

Bulgular: Katılımcıların %19,7 oranı düşük, %62,3 oranı orta, %18,0 oranı yüksek gelirli ailelerdir. Katılımcıların ortalama yaşı 41,74 olmuştur. Aile büyüklüğü 4,65 kişi olmuştur. Meslek durumu en fazla işçi olmuştur. Eğitimde üniversite-enstitü düzeyinde görülmüştür. İkamet bölgesi kentsel olmuştur. Aylık ortalama maaş pandemi öncesinde ve pandemi döneminde sırasıyla 1146,54₼, 1070,51₼, aylık ortalama gıda harcaması 476,17₼ ve 500,79₼, içme sütü miktarı 11,71 ve 12,53 lt, içme sütü harcaması 20,52₼ ve 23,51₼ olmuştur. En çok inek sütü tercih edilmiş, satış yeri marketler olmuştur. Üretimde ve perakende düzeyde covid-19 riski önemli görülmüştür.

Sonuç: Yüksek gelirli aileler duyusal kalite, mamul derinliği ve mamul fiyatlama, düşük gelirli aileler mamul derinliği, insan gelişiminde pozitif etki, referans grup etkisi, orta gelirli aileler ise insan sağlığına pozitif etki, mamul karması, iklim değişim etkisi, kırsal kalkınmada pozitif etki, referans grup etkisi, mamul fiyatlama ana faktörlerine önem vermektedirler.

Anahtar Kelimeler: Bakü, iklim değişikliği, içme sütü, Keşfedici Faktör Analizi, Kümeleme analizi, tüketici davranışları, tüketim