Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: ÇİĞDEM SEVİM
Danışman: Erol Akpınar
Özet:
Amaç: Ratlarda neonikotinoid pestisitler ile oluşturulan kronik toksisite
deneyinde; karaciğer, bağırsak, böbrek ve beyin dokusu üzerinde pestisitlerin olası toksik
etkilerinin bir probiyotik olan Saccaromyces Boulardii ile önlenilmesi amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Bu çalışma, 72 adet, erkek Wistar Albino türü ratlar üzerinde
yapıldı. Acetamiprid 12.4 mg/kg, imidacloprid 5.7 mg/kg ve probiyotik 1x109 CFU,
1mg/kg dozlarında 13 hafta boyunca oral olarak verildi. Deney süresi boyunca haftalık
ağırlıkları alındı ve kaydedildi. Deney sonunda sevofluran anestezisi altında alınan kan
örneklerinden hematolojik, biyokimyasal tetkiklerin yanı sıra, Comet testi ile de
genotoksik analizler yapıldı. Alınan organların ağırlıkları tartıldıktan sonra, dokularda
Likid Kromatografi/Kütle Spektrofotometri ile imidacloprid, acetamiprid ve metabolitleri
olan 6-chloronicotinic acid kalıntı analizi yapıldı. Dokulardaki hasarı tespit etmek için
histopatolojik incelemeler yapıldı. Ayrıca beyin dokusunda 8 OHdG ve GFAP, bağırsak
dokusunda IL-6 immünpozitiflikleri immünhistokimyasal yöntemler ile tespit edildi.
Bulgular: Ratların haftalık ağırlık değişiklikleri ile biyokimyasal-hematolojik
parametrelerde ki değişiklikler de anlamlı bir fark bulunmadı. Probiyotiğin karaciğer ve
böbrek dokusunda acetamiprid birikimini azalttığı ve istatistiksel olarak bunun çok
anlamlı olduğu tespit edildi. Probiyotik, imidacloprid birikimini de azalttı fakat bu
istatistiksel olarak anlamlı bulunmadı. Probiyotik tedavisi uygulanan pestisit gruplarında
beyin dokusunda 8 OHdG ve GFAP ve bağırsakta IL-6 immünpozitifliğinin istatistiksel
olarak azaldığı bulunmuştur. Genotoksik analizde ise probiyotik verilen gruplarda bir
hasar oluşmadı, sadece acetamiprid grubunda DNA hasarı oluştuğu bulundu.
Histopatolojik inceleme de acetamiprid ve imidacloprid’in incelenen organlarda hasara
neden olduğu ancak probiyotiğin bu hasarı azalttığını da gördük.
Sonuç: Probiyotik olarak kullanılan Saccharomyces Boulardii’nin kronik pestisit
maruziyetinde dokuları koruduğu, genotoksik hasar oluşmasını önlediği, inflamasyon ve
apoptozisin şiddetini azalttığı aynı zamanda karaciğer ve böbrekte imidacloprid ve
acetamiprid kalıntılarını azaltarak hasarı önlediği bulunmuştur.
Anahtar Kelimeler: Acetamiprid, imidacloprid, neonikotinoid, probiyotik,
saccharomyces boulardii