Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SİNEM KARAKUŞ
Danışman: Ökkeş Atıcı
Özet:
Bu araştırmada allelopatik bir bitki olan Nepeta meyeri (Benth.)‘den elde edilen esansiyel yağ, su ve metanolik özütler, üzümde (Vitis vinifera L. cv. Kareerik) önemli zararlara yol açan kurşuni küfün (Botrytis cinerea) biyolojik mücadelesinde kullanılmıştır. Araştırmada esansiyel yağın (EY) 600, 800 ve 1000 µl/Petri veya yaprak; su özütünün 2, 5 ve 10 ml/Petri veya yaprak; metanolik özütün 1, 2 ve 3 ml/Petri veya yaprak dozları çalışılmıştır. Özütler yapraklara fungus inokulasyonu ile aynı anda (EY+F), 1 gün önce (EY+F1G) ve 2 gün önce (EY+F2G) uygulanmıştır. N. meyeri EY içeriği GC/MS ile belirlenmiştir. Özütlerin öncelikle fungusun miseliyal gelişimi ve spor çimlenmesi üzerinde in vitro ve in vivo etkileri incelenmiştir. Daha sonra, özüt ve fungus uygulanmış yapraklarda ROS (H2O2 ve O2 •- ), lipid peroksidasyonu, fotosentetik pigmentler ve protein içerikleri ile antioksidan enzimlerin (SOD, CAT, POD, APX, ve GR) aktiviteleri değerlendirilmiştir. EY içerisinde oransal olarak en fazla 4aα,7α,7aαnepetalacton (%71.68) olduğu belirlenmiştir. EY, hem in vitro hem de in vivoda fungusun miseliyal ve spor çimlenmesini önemli seviyede engellerken, su ve metanolik özütler engellememiştir. Bu nedenle su ve metanolik özütler in vivo çalışmalarda kullanılmamıştır. Tek başına fungus uygulaması, yapraklarda ROS ve MDA seviyeleri ile çalışılan enzim aktivitelerini genelde artarken, EY+F uygulamaları ise aynı parametreleri genelde düşürmüştür. Parametreler üzerinde EY uygulamalarından EY+F1G uygulamasının, dozlardan ise 1000 µl‘lik dozun daha etkili olduğu belirlenmiştir. Sonuçlara göre, N. meyeri esansiyel yağlarının asmada B. cinerea‘nın biyolojik mücadelesinde kullanılabilme potansiyelinin olduğu ileri sürülmüştür.
In this study, the extracts of essential oil (EO), water and methanolic obtained from
Nepeta meyeri (Benth.), an allopathic plant, were used in the biological control of gray
mold (Botrytis cinerea) that leads to substantial losses in grape (Vitis vinifera L. cv.
Kareerik). It was studied the doses of essential oil (600, 800 and 1000 µl/Petri or leaf),
aqueous extract (2, 5 and 10 ml/Petri or leaf) and methanolic extract (1, 2 ve 3 ml/Petri
or leaf). The extracts were applied to the leaves at the same time with the fungus
(EO+F), and 1 day ago (EO+F1D) and 2 day ago (EY+2D) from the fungus inoculation.
The content of EO obtained from N. meyeri was determined by GC/MS. First effects of
the extracts were examined as in vitro and in vivo on the mycelium growth and spore
germination of the fungus. Then, the levels of ROS (H2O2 ve O2
•-
), lipid peroxidation
(as MDA), photosynthetic pigments and proteins, and the activities of antioxidant
enzymes (SOD, CAT, POD, APX and GR) were evaluated in the leaves on which was
applied the fungus and the extracts. It was determined that 4aα,7α,7aα-nepetalacton was
the highest (71.68%) as proportional in the EO. The EO inhibited the mycelium growth
and spore germination of the fungus in both in vitro and in vivo while aqueous and
methanolic extracts did not inhibit. For this reason, aqueous and methanolic extracts
were not used in in vivo studies. Fungus treatment alone increased the levels of ROS
and MDA and the activities of the enzymes while EO+F treatments, however, generally
decreased the same parameters. EO+F1D treatment in the EO treatments and dose 1000
µl in the EO doses were more effective on the parameters than the other applications. It
was suggested that the essential oils of N. meyeri could be used in an allopathic
approach in biological control of the fungus that causes gray mold in the grapevine.