Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FARUK TOHUMCU
Danışman: Adil Aydın
Özet:
Amaç:
Bu çalışmada; Iğdır yöresi alkali topraklarına arıtma çamuru (AÇ), çiftlik
gübresi (ÇG) ve çöp kompostu (ÇK) uygulanarak, toprakların fiziksel ve kimyasal
özelliklerinin iyileştirilmesi, verimlilik ve üretkenliklerinin arttırılması,
silajlık mısır (Zea mays L.) bitkisinin yetiştirilebilirliği ve alkaliliğin
olumsuz etkileriyle azalan ürün miktarını arttırmak amaçlanmıştır. Yöntem: Bu
çalışma; tam şansa bağlı deneme desenine göre 3 farklı organik atık, 5 uygulama
dozu, 3 tekerrür ve 3 kontrol parseli olmak üzere 48 parselde arazi şartlarında
iki yıl yürütülmüştür. Atıklar araştırmanın birinci yılında uygulanmış ve
silajlık mısır yetiştirilmiştir. Her iki yıl üretim sezonu sonunda bitkiler
hasat edilmiş, toprak ve bitki analizleri yapılmıştır. Bulgular: Uygulamalar
sonucunda elde edilen verilere göre organik atık uygulamalarının toprağın
fiziksel ve kimyasal özelliklerini geliştirdiği belirlenmiştir. Başlangıçta pH
(8,60) ve ESP (%18,44) değerleri ile alkali özellik gösteren toprağın pH (8,10)
ve ESP (%6,59) değerleri düşürülmüş ve alkalilik problemi giderilmiştir.
Toprağın ve mısır bitkisinin besin elementi ile ağır metal içerikleri ise
atıkların içerikleri ve dozları oranında artış göstermiştir. Ağır metal
içeriklerinde meydana gelen artışlar toksik seviyelere ulaşmamıştır. Atıkların
dozlarına bağlı olarak mısır bitkisinin gelişimi artmış, bu artış ikinci yıl
daha fazla gerçekleşmiştir. En yüksek yaş ot verimi (9862,33 kg/da) ve bitki
boyu (281,33 cm) AÇ 12,5 ton/da dozundan elde edilmiştir. Sonuç: Alkali
topraklara yüksek organik madde içeriğine sahip materyallerin uygulanmasının
bitkisel üretimi arttıracağı, toprak fiziksel ve kimyasal özelliklerini
iyileştireceği ve Na’un olumsuz etkilerini giderilebileceği söylenebilmektedir.
Toprak ve bitki üzerine arıtma çamurunun diğer atıklara göre daha etkili olması
sebebiyle tercih edilmesi gerektiği düşünülmektedir.