Bir üniversite hastanesi adli psikiyatri polikliniğine yönlendirilen olguların retrospektif değerlendirilmesi

Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: CÜNEYT ERSOLAK

Danışman: Hacer Akgül Ceyhun

Özet:

Bir Üniversite Hastanesi Adli Psikiyatri Polikliniğine Yönlendirilen Olguların Retrospektif Değerlendirilmesi Amaç: Bu çalışmada Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı'na adli makamlar tarafından yönlendirilen olguların sosyodemografik özellikleri, tanı dağılımı ve gönderilme nedenleri ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Çalışmamız geriye dönük, tanımlayıcı bir çalışmadır. Çalışmamızda, Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Psikiyatri Polikliniğine yönlendirilen ve araştırmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan, 1 Ocak 2018- 1 Mart 2020 tarihleri arasında hakkında rapor düzenlenen 312 olgunun tıbbi dosyaları ve adli raporları geriye dönük olarak incelenmiştir. Olgular, Ceza hukuku ve Medeni hukuk başlıkları altında iki ana grup olarak incelenmiştir. Ceza hukuku kapsamında gönderilen olgular, 'fail', 'ruhsal bozukluğu olan mağdur' ve 'mağdurda ruhsal bozukluk gelişmesi' şeklinde üç grupta toplanmıştır. Medeni hukuk kapsamında olan olgular gönderilme nedenlerine göre, 'vesayet gereksinimi', 'velayet uygunluğu', 'boşanma davası', 'cinsiyet değiştirme davası' bölümlerine ayrılarak incelenmiştir. Tanılar, DSM-5 esas alınarak konulmuş, sınıflandırılmış tanıları, gönderilme nedenleri ve sosyodemografik özellikleri SPSS programında istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Bulgular: Olguların %68.6'sı (n=214) Ceza hukuku, %31.4'ü (n=98) Medeni hukuk kapsamında incelenmesi istenen olgulardır. Ceza hukuku kapsamında değerlendirilen 214 olgunun %76'sı (n=163) ceza ehliyetinin saptanması amacıyla 'fail' olarak, %9,3'ü (n=20) 'ruhsal bozukluğu olan mağdur' olarak, %14'ü (n=30) 'mağdurda ruhsal bozukluk gelişip gelişmediğinin tespiti' amacıyla gönderilmiştir. Medeni hukuk kapsamında gönderilen 98 olgunun %54,1'i (n=53) vesayet gereksiniminin, %32,7'si (n=32) velayet uygunluğunun, %6,1'i (n=6) boşanma davası nedeniyle, %4,1'i (n=4) ayırt etme gücünün, %2'si (n=2) cinsiyet değiştirme uygunluğunun, %1'i (n=1) koruma amacıyla özgürlüğün kısıtlanmasının değerlendirilmesi amacıyla gönderilmiştir. Sonuç: Çalışmamızda fail olarak gönderilen grupta, literatüre kıyasla anlıksal yetersizlik oranının yüksek, madde kullanım bozukluğu ve kişilik bozukluğu tanıların ise düşük olduğu saptanmıştır. Ülkemizde ve tüm dünyada adli psikiyatri çalışmalarının çoğunluğunun 'fail' grubuna yönelik olduğu, özellikle ceza hukuku alanında, 'ruhsal bozukluğu olan mağdurlar', medeni hukuk alanında ise 'vesayet gerekliliği' ve 'velayet uygunluğu' alanlarında çok az çalışma olması, bu konuların yeterince ilgi görmediğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler: Adli Psikiyatri, Medeni hukuk, Ceza hukuku, Ceza sorumluluğu