Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde görsel geri bildirim etkinlikleriyle gerçekleştirilen bürün öğretiminin sesli okuma becerisine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SAFA ÇELEBİ

Danışman: Muhsine Börekçi

Özet:

Bu araştırmanın amacı, görsel geribildirim etkinlikleriyle gerçekleştirilen bürün öğretiminin yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin sesli okuma becerilerine etkisini belirlemektir. Karma yöntemin kullanıldığı araştırmanın nicel boyutunu deneysel desenlerden "tek grup ön test son test modeli", nitel boyutunu ise çalışma grubuyla yapılan görüşmelerden elde edilen veriler oluşturmaktadır. Uygun örnekleme yöntemiyle oluşturulan araştırma grubunu, bir devlet üniversitesine bağlı Türkçe Öğretim Merkezinde (TÖMER) öğrenimini tamamlamış ve çalışmanın yapıldığı dönemde lisans eğitimi devam eden 22 Gürcü ve 8 Yemenli olmak üzere toplam 30 yabancı uyruklu öğrenci oluşturmaktadır. Katılımcılara, 12 hafta boyunca Praat 6.0.01 ses çözümleme programı destekli eğitim uygulanmıştır. Eğitim, katılımcıların kendi seslerinin vurgu, ton, odak ve durak özelliklerini görselleştirmelerine ve elde ettikleri görselleri araştırmacı tarafından hazırlanan model görsellerle karşılaştırarak geri bildirim alabilmelerine yöneliktir. Araştırmanın nicel verileri, eğitim öncesinde ve sonrasında katılımcılara sesli okutulan bir fıkradan elde edilen ses kayıtlarının değerlendirilmesiyle; nitel verileri ise uygulamalar sonrasında katılımcılarla yapılan yarı yapılandırılmış görüşmelerle elde edilmiştir. Bürünsel değerlendirmeye temel oluşturmak amacıyla fıkra metni, alanında uzman üç kişiye sesli okutularak ses kayıt cihazıyla kaydedilmiştir. Araştırmada uzmanların ve katılımcıların sesli okumalarından elde edilen ses kayıtları Praat 6.0.01 ses çözümleme programının özelleştirilmiş versiyonu kullanılarak ton, odak, durak ve okuma hızı bakımından çözümlenmiştir. Elde edilen nicel veriler, SPSS 22 istatistik programında eşleştirilmiş gruplar t-testine, katılımcılarla yapılan görüşmelerden elde edilen nitel veriler ise içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın sonucunda görsel geri bildirim etkinlikleriyle gerçekleştirilen bürün öğretiminin tonlama, odak, durak ve okuma hızı bakımından katılımcıların sesli okuma becerilerinde başarıyı artırdığı ve katılımcıların görsel geri bildirim etkinlikleriyle gerçekleştirilen bürün öğretimine yönelik olumlu görüş belirttikleri sonuçlarına ulaşılmıştır. Bu durum, görsel geri bildirim etkinlikleriyle gerçekleştirilen bürün öğretiminin Türkçeyi yabancı dil olarak öğrenenlerin sesli okuma becerilerini geliştirmede etkili olduğu düşüncesine ulaştırmıştır. Anahtar Sözcükler: Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi, akıcı okuma, bürünsel okuma, tonlama, odak, durak, okuma hızı, görsel geri bildirim.