Türkiye'deki Milli Görüş partilerinin sosyal politikaları (1969-2021)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Kamu Yönetimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Sümeyye Ayşe MACİT

Danışman: Hasan Emir Aktaş

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Modern siyasi sistemlerin büyük ölçüde partiler çerçevesinde şekillendiği ve işlediği bir gerçektir. Türkiye'deki siyasi hayat da 1908'de II. Meşrutiyetin ilanından bugüne kadar büyük ölçüde partiler çerçevesinde yapılandırılmış ve yönetilmiştir. Türkiye siyasi parti tecrübesinin önemli kollarından biri 1969'da Erbakan liderliğindeki Milli Nizam Partisi oluşumu ile başlayan Milli Görüş Partileri geleneğidir. Milli Nizam Partisinden sonra Milli Selamet Partisi, Refah Partisi ve Fazilet Partisi ile devam eden bu gelenek Fazilet Partisinin kapanmasından sonra bir kırılma yaşayarak bir tarafta Saadet Partisi, diğer tarafta Adalet ve Kalkınma Partisi olmak üzere iki kol halinde devam etmiştir. Modern parti siyasetinin ve yönetim politikalarının en önemli boyutlarından biri sosyo-ekonomik politikalardır. Tasarlanan ve uygulanan sosyal politikalar hem bunları tasarlayan ve uygulayan siyasi partilerin karakterini ve siyasi yelpazedeki yerini, hem de uygulandığı hükümet sisteminin ideolojik yönünü belirlemede önemli bir kriterdir. Bu tez çalışmasının Birinci Bölümünde siyasi partilerin yapısı, gelişimi ve siyasi sistemdeki fonksiyonu ile ilgili genel bilgiler verilmiş ve sosyal politikaların ün ana alanı olan eğitim politikaları, sağlık politikaları ve sosyal güvenlik politikaları izah edilmiştir. İkinci Bölümde Milli Görüş partilerinin lideri Erbakan'ın hayat hikayesinden bahsedilmiş ve Milli Görüş geleneği hem genel çerçevesi ile hem de bu geleneği oluşturan partilerin ayrı ayrı oluşum ve gelişim süreci açısından ele alınmıştır. Üçüncü Bölümde Milli Görüş partilerinin izlediği sosyal politikaların ideolojik kaynakları araştırılmış ve bu çerçevede İslam ile Sosyalizmin bu hareketin sosyal politikalarına referans olma durumu analiz edilmiştir. Dördüncü Bölümde Milli Görüş Partilerinin hem tasarladıkları ve planladıkları hem de iktidara gelebildikleri dönemler açısından uygulamaya geçirebildikleri sosyal politikalar incelenmiştir. Beşinci Bölümde ise Milli Görüş geleneğine dayandığı kabul edilen ve Türkiye'de uzun bir süredir iktidarda bulunan Adalet ve Kalkınma Partisinin sosyal politikaları ve bu alandaki icraatları değerlendirilerek hem bu politikaların geçmişle bağlantıları tespit edilmeye, hem de bu partinin uzun süreli iktidarının önemli bir sebebi açığa çıkarılmaya çalışılmıştır.