Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Fizyoloji Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BETÜL ÇİÇEK
Danışman: Mustafa Gül
Özet:
Deneysel
Parkinson Modeli Oluşturulmuş Sıçanlarda Bromelain’in Etkilerinin Levodopa ile
Kıyaslanarak Araştırılması
Amaç: Parkinson
hastalığı (PH) substansiya nigra pars kompakta (SNc)’da dopaminerjik (DAerjik)
nöronların progresif dejenerasyonu ile karakterizedir. L-Dopa günümüzde en
etkili farmakolojik tedavi yöntemi olup nörodejeneratif süreci değiştirmeye
değil, semptomatik olarak yaşam kalitesini arttırmaya yöneliktir. Bununla
birlikte L-Dopa’nın uzun süreli kullanımı diskinezi ve motor dalgalanmalara
sebep olmaktadır. Nöroinflamasyonun PH’de rolü olduğu bilinmekte ve bu bakımdan
antiinflamatuvar ajanların tedavide etkinlikleri araştırılmaktadır. Bu tezde
deneysel PH modeli geliştirilmiş ratlarda antiinflamatuvar özelliğe sahip
BRM’nin PH’de alternatif tedavi edici özelliklerini ve aynı zamanda L-Dopa’nın
tedavi edici etkilerini artırma potansiyeli olup olmadığını davranış testleri,
histopatolojik inceleme ve genetik açıdan araştırmak hedeflenmiştir.
Materyal
ve Metot: Ratlar
rastgele 5 gruba ayrıldı. Gruplar; Kontrol, PH, PH+BRM, PH+L-Dopa,
PH+BRM+L-Dopa olarak belirlendi. Deneysel PH modeli ratlara unilateral 6-OHDA
enjeksiyonu yapılarak gerçekleştirildi. Ratlara 14 gün süre ile BRM, L-Dopa ve
BRM+L-Dopa kombinasyonu verildi. Apomorfin, silindir ve lokomotor aktivite
testleri sonrası deney sonlandırıldı. İnflamatuvar aktiviteyi belirlemek için
ratların substansiya nigra (SN) bölgesinde GFAP, TNF-α ve nNOS ekspresyonu
immünohistokimyasal olarak belirlendi. Aynı bölgede D1 ve D2 gen
ekspresyon seviyesi RT-PCR ile tespit edildi.
Bulgular: PH
grubunda apomorfin ile indüklenen rotasyonel testte kontralateral dönme sayısı,
silindir testtinde ipsilateral pençe kullanım yüzdesi, lokomotor aktivite
testinde dinlenme süresi artmıştı. L-Dopa verilmesi bu parametreleri belirgin
olarak azalttı, BRM’nin etkileri L-Dopa’nın altında kaldı. BRM ve L-Dopa
birlikte verildiğinde bu parametrelerdeki azalmalar maksimum düzeydeydi, yani
BRM L-Dopa’nın etkilerini genellikle güçlendirmişti. Lokomotor testinde
ambulatuvar aktivite, horizontal aktivite ve katedilen mesafe L-Dopa uygulaması
PH grubuna göre bu parametrelerde belirgin artışlara yol açtı. BRM uygulanması
yalnız başına bu parametreler üzerine anlamlı bir etki yapmazken L-Dopa ile
birlikte verildiğinde L-Dopa’nın etkisini arttırmıştır. Vertikal aktivite
testinde ise BRM uygulanması L-Dopa ile aynı miktarda artışa neden olmuş,
L-Dopa ile birlikte uygulandığı zaman ise L-Dopa’nın etkisini güçlendirmiştir.
Histopatoloji bulgularında PH grubunda artan GFAP, TNF-α ve nNOS ekspresyon
düzeyleri L-Dopa uygulanan grupta belirgin bir şekilde azalmıştı. BRM
uygulaması L-Dopa kadar olmasada bu inflamatuvar parametrelerin ekspresyon
düzeylerinde azalmaya yol açmış, L-Dopa ile birlikte verildiğinde L-Dopa’nın
etkisini artırmıştır. SN bölgesinde tespit edilen D1 reseptör düzeyi PH
grubunda bir miktar azalma göstermiş, L-Dopa uygulaması D1 düzeyini belirgin
olarak artırmış, BRM tek başına uygulanması D1 ekspresyon düzeyi üzerine çok az
artırırken L-Dopa ile birlikte verilirken L- Dopa’nın etkisini artırdığı
görülmüştür. D1’den farklı olarak PH grubunda D2 reseptör düzeylerinde belirgin
artış olmuştur. L-Dopa bu artışı önemli oranda azaltmıştır. BRM uygulanması
L-Dopa kadar olmasada D2 reseptör düzeylerini azaltmış, L-Dopa ile birlikte
verildiğinde L-Dopa’nın etkisini güçlendirdiği görülmüştür.
Sonuç: Bu
sonuçlar BRM’nin deneysel PH’de
oluşan hasarı iyileştirmede yetersiz olduğunu, fakat hem davranışsal hem de
nörodejeneratif süreci iyileştirmede L-Dopa'nın etkilerini artırdığını
göstermektedir. BRM’nin PH’de etkisini daha da detaylandırmak için hastalığın
patogenezinde yer alan farklı mekanizmaların incelenmesi yararlı olacaktır.
Anahtar Kelimeler: Parkinson Hastalığı,
6-OHDA, Bromelain, L-Dopa, İnflamasyon, D1, D2