Hematolojik malignitelerde kan grubu dağılımının incelenmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: METE ERDEMİR

Danışman: Fuat Erdem

Özet:

Hematolojik Malignitelerde Kan Grubu Dağılımının İncelenmesi Amaç: Kan gruplarıyla kanser ve duodenal ülser, diyabetes mellitus, üriner enfeksiyon gibi hastalıklar arasında ilişki bulunmuştur. Bu çalışmada hematolojik malignitesi (HM) [Multipl Myelom (MM), Kronik Lenfositer Lösemi (KLL) ve Kronik Myelositer Lösemi (KML)] olan hastalarda kan grubu alt tiplerinin (ABO, Kell, Duffy, Rh kan grubu sistemleri) sıklığının incelenmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Bu çalışmada 01 Mayıs 2018 ile 01 Eylül 2019 tarihleri arasında Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Hematoloji Bölümü'ne başvuran; KLL, KML ve MM tanıları alan ve kemik iliği nakli yapılmamış 161 hasta prospektif olarak değerlendirildi. Kontrol grubu olarak, hematolojik hastalık tanısı olmayan 41 gönüllü olgu çalışmaya dahil edildi. İstatiksel analizler için Ki-Kare testi ve tek yönlü varyans analizi (one way ANOVA) kullanıldı. Çalışmanın tamamında p<0,05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edildi. Bulgular: Çalışmaya 52'si (%32.2) MM, 34'ü (%21.1) KML, 75'i (%46.7) KLL tanısı alan HM'li 161 hasta ile 41 sağlıklı kontrol grubu olmak üzere 202 kişi dahil edilmiştir. HM tanısı alan hastaların (n=161) 102'si (%63,4) erkek, 59'u (%36,6) kadın olup, yaş ortalaması 61.49±12.41 yaş ve ortancası 64 yaş (30 – 89) olarak bulundu. Kontrol grubunun (n=41) 21'i (%51,2) erkek, 20'si (%48,8) kadın olarak saptandı. Kontrol grubunun yaş ortalaması 59.1±14.0 ve ortanca yaş 57 (31 – 86) idi. HM'li grupta A, B, AB, O kan grupları dağılımı sırası ile %44.1, %19.3, % 6.8, %29.8 konrol grubunda ise aynı sırayla %31.7, %17.1, % 7.3, %43.9 olarak saptandı. MM'li hastalarda kontrol grubuna göre A kan grubu istatistiksel olarak anlamlı derecede yaklaşık 1.6 kat daha sık idi (p=0.021). MM'li hastalar KML'li hastalar ile ABO açısından karşılaştırıldığında MM'li hastalarda A kan grubu yaklaşık 2.1 kat daha fazla idi (p=0.007). HM'li hastaların %77'si Rh pozitif, %23'ü Rh negatif idi. Kontrol grubunda %95.1 Rh pozitif, %4.9 Rh negatif saptandı. Rh negatifliği istatistiksel olarak anlamlı derecede HM'li hastalarda kontrol grubuna göre yaklaşık 4 kat daha sık olarak bulundu (p=0.009). Rh subgrubu değerlendirmesinde; e antijeni pozitifliği KLL'li hastalarda %100 kontrol grubunda ise %87.8 olarak saptandı. KLL'li hastalarda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı derecede yaklaşık1.1 kat daha fazla e antijeni pozitifliği saptandı (p=0.002). HM'li grupta %28, kontrol grubunda %39 oranında en sık CcDee fenotipi saptandı. ccdee fenotipi kontrol grubuna göre HM'li hastalarda yaklaşık 4 kat daha fazla saptandı, fakat sadece MM'li hastalarda istatistiksel olarak anlamlıydı (p=0.040). Duffy fenotipleri incelendiğinde; Fy (a+b+) fenotipi MM, KLL ve kontrol grubunda sırası ile %57.7, %44, %53.7 oranında diğer fenotiplerden daha sık olarak gözlendi. KML'li hastalarda ise Fy (a+b-) fenotipi %38.2 oranında diğerlerine göre daha fazla idi. MM, KLL'li hastalarda istatistiksel olarak anlamlı dercede Fy (a-b-) fenotipi daha sık olarak saptandı (p=0.008, p=0.050; sırasıyla). Kpa ve Kpb antijeni pozitifliği istatistiksel olarak anlamlı derecede HM'li hastalarda daha az sıklıkta saptandı (p=0.013, p=0.007; sırasıyla). KELL fenotipleri değerlendirildiğinde; K-k+ feotipi KML, KLL, MM ve kontrol grubunda sırası ile %100, %92, %82.7, %100 olarak, Kp (a-b+) fenotipi aynı sırayla %73.5, % 62.7, %51.9, %65.9 oranında diğer fenotiplere göre daha sık olarak saptandı. Kp (a-b-) fenotipi istatistiksel olarak analamlı dercede KLL ve MM'li hastalarda daha sık idi (p=0.002, p=0.00; sırasıyla). K-k+ fenotipi istatistiksel olarak anlamlı olarak MM'li hastalarda kontrol grubuna göre daha az sıklıkta gözlendi (p=0.005). Sonuç: KML, MM, KLL ile kontrol grubu arasında yapılan karşılaştırmada Rh kan grubu, Rh subgrup ve subgrup fenotipleri, Kpa ve Kpb antijeni, e antijeni, Duffy fenotipleri, Kell fenotipleri, yönünden istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı. Ancak yapılan diğer çalışmalar ile karşılaştırma yapabilmek için hematolojik malignite ve kan grupları arasındaki ilişkiyi inceleyen yeterli veri bulunamadı. Bu nedenle daha geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğu sonucuna varıldı. Anahtar Kelimeler: Hematolojik malignite, kan grubu sistemleri, nadir kan grupları sistemleri
Investigation of Blood Group Distribution in Hematologic Malignancies Aim: We found a relationship between blood groups and diseases such as cancer, duodenal ulcer, diabetes mellitus and urinary infection. The aim of this study was to investigate the frequency of blood group subtypes (ABO, Kell, Duffy, Rh blood group systems) in patients with hematological malignancy (HM) [Multiple Myeloma (MM), Chronic Lymphocytic Leukemia (CLL) and Chronic Myelocytic Leukemia (CML)]. Material and Method: In this study 161 patients with CLL, CML, and MM and not have bone marrow transplant who were admitted to the department of internal medicine department of Atatürk University Medical Faculty between 01 May 2018 and 01 September 2019 were evaluated prospectively. As a control group, 41 volunteers with similar age and sex distribution and without hematologic disease were included in the study. Patients with bone marrow transplantation were excluded from the study. Chi-square test and one way ANOVA were used for statistical analysis. In the whole study, p <0.05 was considered statistically significant. Findings: The study included 202 patients (52 patients with 32.2%) having MM, 34 patients (21.1%) with CML, 75 patients (46.7%) with CLL, 161 patients with HM and 41 healthy controls. Of the patients diagnosed with HM, (n = 161), 102 (63.4%) were male and 59 (36.6%) were female. The mean age of the patients diagnosed as Hm was 61.49 ± 12.41 years and the median age was 64 years (30-89). In the control group (n = 41), 21 (51.2%) were male and 20 (48.8%) were female. The mean age of the control group was 59.1 ± 14.0 and the median age was 57 (31-86). A, B, AB, O blood group distribution in HM group was 44.1%, 19.3%, 6.8%, 29.8%, and in control group; 31.7%, 17.1%, 7.3%, 43.9% of the patients, respectively. Blood group A was significantly 1.6 times more frequent in MM patients than control group (p = 0.021). When the patients with MM and CML were compared in terms of ABO, blood group A was approximately 2.1 times higher in MM patients (p = 0.007). 77% of the patients with HM were Rh positive and 23% were Rh negative. 95.1% Rh positive and 4.9% Rh negative were detected in the control group. Rh negativity (statistically significant) was found to be approximately 4 times more frequent in HM patients than in the control group (p = 0.009). Rh subgroup evaluation; E antigen positivity was 100% in CLL patients and 87.8% in control group. In patients with CLL, e antigen positivity was found to be 1.1 times higher than the control group (statistically significant) (p = 0.002). The most common CcDee phenotype was found in 28% of the HM group and 39% of the control group. The ccdee phenotype was approximately 4-fold higher in HM patients than in the control group, but was statistically significant only in patients with MM (p = 0.040). When Duffy phenotypes were examined; Fy (a + b +) phenotype was observed more frequently in MM, CLL and control group than other phenotypes in 57.7%, 44% and 53.7%, respectively. In patients with CML, Fy (a + b-) phenotype was found to be 38.2% more than the others. Fy (a-b-) phenotype was more common in patients with MM, CLL (statistically significant) (p = 0.008, p = 0.050; respectively). Kpa and Kpb antigen positivity (statistically significant) was found less frequently in patients with HM (p = 0.013, p = 0.007; respectively). When KELL phenotypes were evaluated; K-k + phenotype was found to be more frequent in CML, CLL, MM and control groups as 100%, 92%, 82.7% and 100%, respectively. Kp (a-b +) phenotype was found to be more frequent in CML, CLL, MM and control group than other phenotypes in 73.5%, 62.7%, 51.9%, 65.9% respectively. The Kp (a-b-) phenotype was significantly more frequent in patients with CLL and MM (p = 0.002, p = 0.00; respectively). C-k + phenotype was significantly lower in MM patients than in the control group (p = 0.005). Results: In the comparison between CML, MM, CLL and control group, there was a statistically significant difference in Rh blood group, Rh subgroup and subgroup phenotypes, Kpa and Kpb antigen, e antigen, Duffy phenotypes, Kell phenotypes. However, in order to compare with other studies, there was not enough data on the relationship between hematological malignancy and blood groups. Therefore, it is concluded that more comprehensive studies are needed. Key Words: Hematologic malignancy, blood group systems, rare blood group systems