Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2016
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MELİKE ULUÇAY
Danışman: Muhsine Börekçi
Özet:
Etkinlik temelli kelime öğretiminin ortaokul öğrencilerinin söz varlığını geliştirme sürecine olan etkisini incelemek amacıyla yapılan bu araştırmada yarı deneysel yöntemlerden biri olan ön test–son test kontrol gruplu desen kullanılmıştır. Araştırma, alt düzey ve üst düzey okulda öğrenim gören iki deney, iki kontrol grubu olmak üzere dört grup üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu Erzincan ilinde alt ve üst düzeyde akademik başarıya sahip iki ortaokulda öğrenim gören toplam 64 altıncı sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Sürecin başında öncelikle öğrencilerin sahip oldukları söz varlığını ölçmek için ön test niteliğinde yazma çalışmaları yaptırılmıştır. Öğrencilerin söz varlığı ön test yazma çalışmaları ile tespit edildikten sonra kelime öğrenme stratejilerine uygun 12 etkinlik geliştirilmiş ve öğrencilere uygulanmıştır. Uygulama sürecinin sonunda söz varlığının gelişimini ölçmek için son test niteliğinde öğrencilere yazma çalışmaları yaptırılmıştır. Öğrencilerden elde edilmiş olan yazılı anlatım çalışmaları bilgisayar ortamına aktarılarak metin havuzları oluşturulmuştur. Bu metin havuzları, Simple Concordance 4.07 programı ile işleme tabi tutularak kelime sıklık listeleri elde edilmiştir. Her grupta ön test-son test için ayrı ayrı kelime, ikileme, deyim-atasözleri, ilişki sözleri ve kalıp sözler listeleri çıkarılmıştır. En sık kullanılan ilk 100 kelime, tüm kelime listesi için önemli bir sayı olduğundan her grubun ilk 100 kelimesinin ait olduğu bağlam dikkate alınarak Türkçe Sözlük'e göre anlamları belirtilmiştir. Öğrencilerin sahip olduğu söz varlığına göre hangi kelimeleri daha fazla kullandıklarını ortaya koyan bu listeler aynı zamanda yazılı anlatımlarda kullanılan kelimelerin anlam çeşitliliği açısından da değerlendirilmiştir. Araştırmanın sonucunda alt düzey okuldaki deney grubu öğrencilerinin son testlerinde ön testlerine göre kelime, deyim-atasözleri, ilişki sözleri ve kalıp sözlerde artış, üst düzey okuldaki deney grubu öğrencilerinin son testlerinde ise kelime, deyim-atasözü ve ikilemelerde artış, her iki deney grubunun son testlerinde ön testlerine göre anlam çeşitliliğinde artış görülmüştür. Bu durum araştırma kapsamında kelime öğrenme stratejilerine göre öğrencilerde dil farkındalığı oluşturmak amacıyla hazırlanan kelime öğretimi etkinliklerinin geleneksel yönteme oranla söz varlığını geliştirmede daha etkili olduğunu ortaya koymaktadır. Anahtar Kelimeler: Söz varlığı, kelime öğretimi, kelime öğrenme stratejileri, kelime öğretimi etkinlikleri.