Araştırma görevlilerinin örgütsel sinizm algılarının işten ayrılma niyetine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Spor Yöneticiliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Uğur YALÇIN

Danışman: Yunus Öztaşyonar

Özet:

Bu çalışmada araştırma görevlilerinin örgütsel sinizm algılarının belirlenmesi ve var olması durumunda bu algının işten ayrılma niyetine etkisi saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma kapsamında ayrıca araştırma görevlilerinin demografik özelliklerine göre işten ayrılma niyeti ve örgütsel sinizm düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığı incelenmiştir. Bu bağlamda araştırma nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinde düzenlenmiştir. Araştırmanın evrenini 2015-2016 eğitim öğretim yılında Türkiye'de devlet üniversitelerinin beden eğitimi ve spor ile alakalı bölümlerinde görev yapan 323, vakıf üniversitelerinde görev yapan 17 olmak üzere toplam 340 araştırma görevlisi oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında devlet üniversitesinde görev yapan 191, vakıf üniversitelerinde görev yapan 15 olmak üzere toplam 206 araştırma görevlisine ulaşılmıştır. Araştırmada üç bölümden oluşan bir veri toplama aracı kullanılmıştır. Birinci bölümde katılımcılara ait kişisel bilgilere yer verilmiştir. Veri toplama aracında ikinci bölümde kullanılan örgütsel sinizm ölçeği Brandes (1997) tarafından geliştirilmiş 14 maddeden oluşan örgütsel sinizm ölçeğinin gözden geçirilmiş formu olan ve Brandes, Dharwadkar ve Dean (1999) tarafından geliştirilen ölçektir. Örgütsel sinizm ölçeğinin ülkemizde faktör yapısının ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi, ilk olarak Erdost ve arkadaşları (2007) tarafından gerçekleştirilmiştir. Üçüncü ve son bölümde ise Wayne ve arkadaşları (1997) tarafından geliştirilmiş, Türkçeye uyarlaması Küçükusta (2007) tarafından yapılan işten ayrılma niyeti ölçeği kullanılmıştır. "İşten Ayrılma Niyeti Envanteri"nin Cronbach‟s Alpha katsayısı r = 0,839, "Örgütsel Sinizm Ölçeği"nin ise r = 0,928 bulunmuştur. Araştırma kapsamında devlet ve vakıf üniversitelerinde görev yapan araştırma görevlilerinden veriler yüz yüze veya elektronik posta yoluyla toplanmıştır. Araştırma görevlilerinden alınan veri toplama araçları öncelikle SPSS 20.0 programına aktarılmıştır. Verilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma, Pearson korelasyon katsayısı, parametrik testlerden bağımsız örneklemler için t-testi, bağımlı örneklemler için t-testi, bağımsız örneklemler için tek yönlü varyans analizi ile parametrik testlerin sayıltılarının karşılanamaması durumunda non-parametrik testlerden Mann Whitney U ve Kruskal Wallis testleri kullanılmıştır. Araştırmanın sonucunda, araştırma görevlilerinin işten ayrılma niyetleri ile örgütsel sinizm düzeyleri arasında pozitif yönde ve orta düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Araştırma görevlilerinin işten ayrılma niyetleri ile bilişsel, duyuşsal ve davranışsal sinizm düzeyleri arasında pozitif yönde ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Alt boyutlar bazında incelendiğinde araştırma görevlilerinin işten ayrılma tutumlarıyla en yüksek ilişki duyuşsal sinizm alt boyutu ile bulunmuştur. Daha sonra bilişsel ve en son davranışsal sinizm düzeyleri ile işten ayrılma niyetleri arasında ilişki olduğu saptanmıştır. Pozitif düzeyde bulunan ilişkiler araştırma görevlilerinin örgütsel sinizm düzeyleri arttıkça işten ayrılma niyetlerinin de artış gösterdiğini ifade etmektedir. Anahtar Kelimeler: Araştırma Görevlisi, Sinizm, Örgütsel Sinizm, İşten Ayrılma Niyeti