Tezin Türü: Sanatta Yeterlik
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Resim, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Arş.Gör. Ahmet HARMANCİ
Danışman: Muhammet Tatar
Özet:
ÖZ
Amaç: Çalışma imgesel dünyanın yansıması olarak ortaya çıkan üretimler içerisinde
kullanılan renk olgusunun simgesel-sembolik anlatım dilinin sözlü ve yazılı kültürle birlikte
okunabilirliği üzerine araştırma yapma gayesindedir. Çalışma inanç merkezli gelişen bu
ifadeleri Doğu kültürleri temelinde ele alırken, renk-kültür ilişkisi üzerinden
değerlendirmelerde bulunmak amaçlanmıştır.
Yöntem: Literatür taraması temelli bir araştırma ile şekillenen bu çalışma, araştırılan alan
doğrultusunda üretilmiş kitap, dergi, makale gibi çeşitli verilerin bulunduğu kaynak
içeriklerinin analizleriyle oluşturulmuştur. Araştırmanın evreni Doğu kültürlerinde sözlü
kültürden yazılı kültüre geçişi daha önce başarmış olan Sümer ve Çin medeniyetlerinin yanı
sıra çevre kültürlerin de dil, yazı, sanat, inanç gibi kültürel öğeler neticesinde ortaya çıkan
üretimleri ve bu üretimlerde renk olgusunu nasıl ele aldıkları çerçevesinde oluşturulmuştur.
Bulgular: Araştırma neticesinde ulaşılan verilerde kültür ve renk arasındaki ilişkinin günlük
yaşamdan aristokrasiye, dinsel yaşamdan edebi metinlere kadar her alanda varlığını gösterdiği
görülmektedir. Doğu kültürlerindeki bu geniş alan, rengin simgesel-sembolik anlamdaki
kullanımları noktasında çeşitlilik oluştursa da isimlendirmelerinde daha çok siyah, beyaz,
kırmızı, mavi, yeşil ve sarı renklerin ön planda olduğu görülmektedir. Yanı sıra belirtilen
renkler sembol olarak dil, edebiyat, sanat gibi çeşitli alanlarda kültürlere göre farklı renk
tonlarında kullanılmaktadır.
Sonuç: Asya kıtasında ortak bir yaşam alanı oluşturan toplumlar, ticaret, savaş ve din başta
olmak üzere birbirleri ile sürekli etkileşimi kültürler içerisinde benzer noktaların ortaya
çıkmasını sağlamıştır. Bu durum Asya kültürlerine ait yaşam içerisinde ulaşılan renklerin
simgesel-sembolik anlamdaki kullanımlarında da görülebilmektedir. Ancak bu renkler Sümer
mavisi ile Çin mavisinin farklı anlamlarda kullanılmasında olduğu gibi aynı tonda veya aynı
değerde değildir. Bu ise renk olgusunun kültürlere göre farklılıklar taşıdığı sonucuna
ulaştırmaktadır.