Çağdaş sanatta spor-siyaset ilişkisinin kültürel bir paradigma olarak görünürlüğü


Tezin Türü: Sanatta Yeterlik

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Serdar YILMAZ

Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu

Özet:

Amaç: Bu çalışma, çağdaş sanatın etkin ve verimli kullanımını sanat-spor-siyaset ilişkisi çerçevesinde incelemeyi amaçlamaktadır. Tarih öncesi çağlardan bu yana farklı medeniyet ve kültürlerde kendine yer bulan sporun, 20. yüzyılda siyasi ideolojilerin modernist stratejilerinde bir propaganda aracı olarak ve günümüzde tüketim toplumlarına özgü bir yan sanayi ürünü olarak kullanılmasının sanatsal dinamiklerle ilişkisi incelenmektedir.

Yöntem: Tezde nitel araştırma modeline dayalı olarak görsel ve yazınsal veri toplama tekniklerinden yararlanılmıştır. Tezin inceleme, araştırma ve yazım aşamalarına paralel olarak elde edilen verilerin değerlendirildiği bir sanatsal uygulama alanı oluşturulmuştur.

Bulgular: Fiziksel, zihinsel, sosyal, kültürel ve ekonomik birçok alanla ilişkisi olan sporun, geniş kitleleri peşinden sürükleyerek harekete geçirdiği; kitlelerin yönetimine talip olan ya da yönetimde bulunan siyasetçiler tarafından etik doğasına aykırı olmasına rağmen insani değerleri değil ekonomik değerleri yükselten bir 'katalizör' olarak kullanıldığı tespit edilmiştir; çağdaş sanat alanında, üst yapı kurumlarının sanatsal amaçlarına daha az uygun olan, ancak yine de klasik amaçsızlık talebine uyarlanabilen sanat eserlerinin üretici gücü olduğu tespit edilmiştir. 

Sonuç: Çağdaş sanatı anlamlandırmak için sanat, spor ve siyaset üçlüsü bir araya getirilmiş, kurum, kuruluş ve devletlerin çıkarları ile sıradan insanların çıkarlarının birbirine daha fazla temas etmesini sağlayan 'ideal'in arzulandığı anlaşılmıştır. Sanatçı öznelerin ruhsal-fiziksel sağlıklarının, sporcuların entelektüel gelişimlerinin ve birbirleriyle etkileşimlerinin kültürel olandan siyasal olana aktarılan değerleri görünür kıldığı tespit edilmiştir.  Günümüz koşullarında sanatsal alımlama düzeyinin ve sanatsal yaratıcılığın bir paradigma olarak geliştirilmesi ihtiyacını ortaya koyması/karşılaması beklenen araştırmanın, konuyla ilgili bilimsel çalışmalara kaynak teşkil etmesi ve katkı sağlaması beklenmektedir.