Görsel dikkat ve görsel hafıza egzersizlerinin sporcuların imgeleme becerisi üzerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Kış Sporları Enstitüsü, Beden eğitimi ve Spor, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EDA YILMAZ

Danışman: Erdinç Şıktar, Eda Yılmaz

Özet:

Amaç: İmgeleme, uygulamalı bir zihinsel antrenman türü olarak spor psikolojisi alanında giderek popüler olmaya başlamış psikolojik antrenman yöntemlerinden biridir. Alanında başarılı olan birçok olimpik ve elit sporcunun imgeleme antrenmanı yaparak performans seviyelerini arttırdıkları bilinmektedir. Her ne kadar sportif performansa önemli katkıları bilimsel olarak kanıtlanmış olsa da imgeleme antrenmanlarının verimliliği ve etkililiğini arttıracak araştırmalara ihtiyaç vardır. Bu bağlamda yapılan bu çalışmanın amacı, sporculara uygulanan görsel dikkat ve görsel hafıza egzersizlerinin imgeleme becerisi üzerindeki etkilerini incelemektir.

Yöntem: Araştırmaya 20,27 yaş ortalamasına sahip olan (n=15 deney n=15 kontrol) 30 sporcu katılmıştır. Araştırmanın katılımcıları üniversite takımlarında oynayan (basketbol, futbol, voleybol) sporcular arasından seçilmiştir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden olan yarı deneysel yöntem kullanılmıştır. Veriler sporcuların ön test ve son testleri alınarak ölçülmüştür. Nicel verileri tespit etmek için Hareketi İmgeleme Ölçeği,  d2 Testi ve N back testleri kullanılmıştır. Elde edilen veriler, deney ve kontrol gruplarının zamana göre farklılıklarını ortaya çıkarmak için karışık ölçümlerde ANOVA (2x2) testi uygulanmıştır. Çalışmada yer alan veriler SPSS istatistik programı ile analiz edilerek, anlamlılık düzeyi ise p<0,05 olarak kabul edilmiştir.

Bulgular:  Yapılan çalışmanın bulguları incelendiğinde; sporculara uygulanan 6 haftalık görsel hafıza egzersiz müdahalesi neticesinde sporcuların hem görsel hafıza seviyeleri hem de imgeleme becerilerinde anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir. Çalışmanın diğer bir parametresi olan görsel dikkat; sporculara uygulanan egzersiz müdahaleleri sonucunda bir gelişim göstermemiş ve görsel dikkat seviyelerinde anlamlı farklılıklar saptanmamıştır.

Sonuç: Yapılan bu çalışma sonucunda; sporculara uygulanan görsel hafıza egzersizlerinin, sporcuların imgeleme becerilerini artırmada görsel dikkat egzersizlerine göre daha etkili sonuçlar verdiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler: Görsel Dikkat, Görsel Hafıza, İmgeleme, N Back, Spor Psikolojisi