Çağdaş sanatta eşek alegorileri


Tezin Türü: Sanatta Yeterlik

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Yakup DURSUN

Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu

Özet:

Amaç: Bu çalışmanın temel amacı, tarih boyunca toplumsal, siyasal ve kültürel bir temsil biçimi olarak gözlemlenen eşek figürlerini çağdaş plastik sanatlar perspektifinden analiz etmektir. İkincil amaç ise bir araya geldiklerinde alegorik ifade biçimine dönüşen eşek figürlerinin, insana benzeyen ancak insandan farklı olan özelliklerinin temsil değerini ortaya koymaktır. 

Yöntem: Konu ile ilgili literatürden elde edilen veriler, tematik analiz yöntemine tabi tutulmuş nitel bir çalışma ortaya koyulmuştur. Çalışma süreci, bilimsel açıdan fenomonolojik, sanat teorisi açısından yorumsamacı betimleme yoluyla ilerlemiştir. Eşek alegorilerinin anlamsal işlevi,  insan algısı ve deneyimi üzerinden anlamaya odaklanılmış, inceleme, araştırma ve yazma aşamaları paralelinde bir dizi resimden oluşan uygulama alanı yaratılmıştır. 

Bulgular: Farklı dönem ve kültürlerde çeşitli üslup ve biçimlerde karşımıza çıkan eşek imgelerinin sembolik, metaforik ve alegorik anlatım gücüne sahip olduğu anlaşılmıştır. Çağdaş sanatta sürekliliği olan eşek imgeleri üzerinden insanların duygusal, düşünsel ve estetik deneyimlerinin izini sürmenin, kültürel ve coğrafi sınırları aşarak sanatın evrensel kapsamını anlamlandırmanın mümkün olduğu görülmüştür.

Sonuç: Çağdaş sanat eserlerinde karşımıza çıkan eşek imgesi, tarihselliği, sembolik, metaforik ve alegorik anlatılardaki kültürel kapsamı ve kullanılış biçimleri ile bilinçli bir eylemin var olduğunun kanıtı olarak değerlendirilmiştir.