Toz metalurjisi yöntemiyle sentezlenen NiTi alaşımlarının yapısal özelliklerinin karakterizasyonu


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: YUNUS TATOĞLU

Danışman: Mustafa Engin Kocadağistan

Özet:

NiTi alaşımları şekil hafızası, süperelastiklik, yüksek darbe sönümleme kapasitesi, yüksek korozyon direnci ve biyouyumluluk özelliklerine sahiptir. Farklı şekil, boyut ve paketlenme özelliğine sahip tozlar toz metalürjisi yöntemleriyle yüksek performanslı, yüksek boyutsal hassasiyete sahip, kimyasal bileşimi kontrol edilebilir ve gözenekli yapıya sahip maddeler olarak üretilebilir. Bu amaçla eşit mol miktarında Ni ve Ti tozları kullanılarak mekanik alaşımlama işlemi yapılmıştır. 58,7g’lık Ni ile  47,9 g’lık Ti birer mol alınmış ve yapılan deneylerin ilk üçünde 0,14 mol Ni ve Ti tozu kullanılmıştır. Toz sarfiyatını azaltmak için sonraki deneylerde 0,047 mol Ni ve Ti tozları kullanılmıştır ve NiTi alaşımı elde edilmesi amaçlanmıştır. Dönüş hızının ve öğütme süresinin değişiminin alaşımlama üzerindeki etkileri gezegen tipi öğütücü kullanılarak incelenmiştir. Faz analizleri için XRD (X-Ray Diffraction) kullanılmıştır. Kullanılan gezegen tipi öğütme cihazında dönüş hızının değiştirilmesinin ve alaşımlama süresinin değiştirilmesinin alaşımlama üzerindeki etkileri incelenmiştir. Çeşitli parametrelerde sentezlenen NiTi tozlarının X-ışın kırınım grafikleri ve taramalı elektron mikroskobu görüntüleri alınarak yapısal özellikleri yorumlanmıştır. Bu çalışmada 12 deney yapılmıştır. 300 rpm hızda ve 200 rpm hızda 40 saatin altında Ti2Ni fazına rastlanmamıştır. 40 saat ve 80 saatlik deneylerde Ti2Ni fazı ile örtüşen pik oluşumu gözlenmiştir. 400 rpm hızda 10 ve 20 saatlik deneylerde Ti2Ni fazına rastlanmamıştır. 400rpm hızda büyük tanelerde çatlak oluşumunun başladığı görülmüştür. Alaşımlamanın gerçekleşmesi için deney süresinin en az 40 saat olması gerektiği sonucuna varılmıştır.