ÖNBÜRO ÇALIŞANLARININ İŞ DEĞERLERİNİN YENİLİKÇİ DAVRANIŞA ETKİSİ: LİDER – ÜYE ETKİLEŞİMİNİN ARACILIK ROLÜ


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Turizm Fakültesi, Turizm İşletmeciliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Murat Göral

Danışman: Cavit Yeşilyurt

Özet:

Çevresel dinamiklere oldukça duyarlı olan otel işletmelerinde yenilikçilik, rekabet gücünün anahtar kavramı olarak ifade edilmektedir. Bu nedenle yenilikçilik yeteneklerini artırmak isteyen otel işletmeleri, çalışanlardan yenilikçi davranış sergilemelerini beklemektedir. Çalışanların yenilikçi davranışı sergilemeleri ise sahip oldukları iş değerleri ve üstleriyle olan etkileşimleri ile yakından ilgilidir. Bu bağlamda çalışmada; ön büro çalışanlarının sahip oldukları iş değerlerinin onların yenilikçi davranışlarına etkisinin saptanması ve lider üye etkileşiminin bu etkideki aracılık rolünün incelenmesi amaçlanmıştır.  Çalışanların iş değerlerinin yenilikçi davranışlarına etkisi ve lider üye etkileşiminin aracılık rolü yapısal eşitlik modellemesiyle araştırılmıştır.

Çalışmada incelenen veriler, Antalya’da faaliyet gösteren dört ve beş yıldızlı otel işletmelerinden toplanılmıştır. Toplanan verilerin analizinde SPSS AMOS ve SPSS 22 istatistiksel veri analizi programları kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizinde; betimleyici istatistikler, keşfedici faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, path analizi, T testi, Anova testi ve post hoc testleri kullanılmıştır. Analizler sonucunda;  iş değerleri boyutları arasında statü, güvenlik ve kazanç boyutlarının yenilikçi davranışı olumlu; konfor ve güvence boyutlarının ise olumsuz etkilediği görülmüştür. Ayrıca, lider üye etkileşiminin etki, katkı, profesyonel saygı ve sadakat olmak üzere tüm boyutlarının iş değerlerinin yenilikçi davranışa etkisine aracılık ettiği sonucuna ulaşılmıştır. Bunlara ek olarak, çalışanların iş değerleri ve yenilikçi davranışlarının kişisel özellikler açısından farklılık gösterip göstermediği analiz edilmiştir. Analizler sonucunda, katılımcıların yenilikçi davranışları ve iş değerleri hakkındaki görüşlerinin; medeni durum, yaş, cinsiyet ve toplam çalışma süresi gibi değişkenler açısından farklılık gösterdiği görülmüştür. Ancak, katılımcıların şu anki işyerinde çalışma sürelerine göre yenilikçi davranışları hakkındaki görüşleri arasında anlamlı bir farklılık saptanmamıştır.

Çalışmadaki bulgulara göre; otel işletmelerinde çalışanların iş değerlerinin yenilikçi davranışlarını etkilediği ve her iki değişkeninin de çalışanların kişisel özellikleri açısından anlamlı farklılıklar gösterdiği söylenebilir. Ayrıca çalışmada; lider üye etkileşiminin,  iş değerlerinin yenilikçi davranışlara dönüştürülmesinde önemli rol oynadığı ortaya konulmuştur.