Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TUNCAY ALTAY
Danışman: Ahmet Ayık
Özet:
Amaç: Bu
araştırmanın amacı, ilkokul öğretmenlerinin algılarına göre okul iklimi, işe yabancılaşma ve
örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Yöntem: Araştırmanın
evrenini, 2020–2021 eğitim-öğretim yılında Erzurum ili merkez ilçelerinde Milli
Eğitim Bakanlığı’na bağlı 126 ilkokulda görev yapmakta olan 1223 öğretmen
oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini, tabakalı örnekleme yöntemiyle
belirlenen 347 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın modelini tarama
modellerinden ilişkisel tarama modeli oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama
aracı olarak; “Okul İklim Ölçeği”, “İşe Yabancılaşma Ölçeği” ve “Örgütsel
Vatandaşlık Davranışı Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin istatistiksel
çözümlemeleri için; frekans ve yüzde, ortalama, standart sapma, t testi, Anova
testi, Pearson korelasyon kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlerin bağımlı
değişkenleri yordama düzeylerini belirlemek amacıyla Çoklu Doğrusal Regresyon
Analizi yapılmıştır. Anlamlılık düzeyi. 05 olarak alınmıştır.
Bulgular: Araştırmaya sonuçlarına göre ilkokul
öğretmenlerinin okul iklimine ilişkin genel algıları yüksek, işe yabancılaşmaya
ilişkin genel algıları çok düşük ve örgütsel vatandaşlık davranışına ilişkin
genel algıları ise çok yüksek olarak tespit edilmiştir. Okul iklimi alt
boyutlarından demokratiklik ve okula adanma, liderlik ve etkileşim, başarı
etkenleri, samimiyet boyutları ile işe
yabancılaşma arasında negatif yönde anlamlı; okul iklimin çatışma boyutu ile
işe yabancılaşma arasında pozitif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Okul
iklimi alt boyutlarından demokratiklik ve okula adanma, liderlik ve etkileşim,
başarı etkenleri, samimiyet boyutları ile örgütsel vatandaşlık arasında pozitif
yönde anlamlı; okul iklimin çatışma boyutu ile örgütsel vatandaşlık arasında
negatif yönde anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Regresyon analizi sonuçlarına
göre; okul iklimi ölçeğinin alt boyutlarının işe yabancılaşmayı ve örgütsel
vatandaşlık davranışını anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür.
Sonuç: Çalışmanın
sonucuna göre okul iklimi alt boyutlarının ilkokul öğretmenlerinin işe
yabancılaşma ve örgütsel vatandaşlık davranışı düzeylerini anlamlı düzeyde
yordadığı belirlenmiştir.
Anahtar
Kelimeler: Okul iklimi, işe yabancılaşma, örgütsel vatandaşlık.