İDRAR DOKU İNHİBİTÖR METALLOPROTEİNAZ-2 (TIMP-2) VE İNSÜLİN BENZERİ BÜYÜME FAKTÖRÜ BAĞLAYICI PROTEİN-7 (IGFBP-7) DİYABETİK NEFROPATİ İÇİN ERKEN BELİRTEÇ OLABİLİR Mİ?


Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muhammet Furkan TOPALOĞLU

Danışman: Erdem Çankaya

Özet:

Diyabetik nefropati (DN), tüm dünyada son dönem böbrek yetmezliğinin en sık sebebidir. Diyabetes mellitus olan bireylerde diyabetik nefropatinin yaklaşık %20-40 arasında değişen oranlarda ortaya çıktığı bilinmektedir. Hastalığın en önemli klinik belirtileri albüminüri ve ilerleyici kronik böbrek hastalığıdır.

 Diyabetik nefropati, glomerüler hipertrofi-hiperfiltrasyon dönemi ile başlayan ve son dönem böbrek yetmezliğine ilerleyen 5 evreden oluşmaktadır (Tablo-1). 

Tablo-1. Diyabetik Nefropati Evreleri

Evre 1

Glomerüler Hipertrofi-Hiperfiltrasyon Dönemi

Evre 2

Mezenşiyal Genişleme- Bazal Membran Kalınlaşması

Evre 3

Mikroalbuminüri-Mezenşiyal Skleroz

Evre 4

Aşikar Proteinüri-Hipertansiyon

Evre 5

Fibrozis-Skleroz

            Son zamanlarda, akut böbrek hasarının erken tespiti için insülin benzeri büyüme faktörü bağlayıcı protein 7 (IGFBP7) ve doku inhibitörü metalloproteinaz-2 (TIMP-2) dahil olmak üzere yeni biyobelirteçler önerildi (1). Bu belirteçler, hücre döngüsü durdurma belirteçleri olarak kabul edilir ve bu belirteçlerin yerleşik böbrek hasarından ziyade “böbrek stresini” temsil ettiği düşünülür (2). İnsan böbreklerinde, TIMP-2 distal nefronda eksprese edilirken, IGFBP-7 ekspresyonu ağırlıklı olarak proksimal tübülde (3) gözlenir ve her iki belirtecin de akut böbrek hasarında idrar miktarında artış olur (2). Kashani ve arkadaşları (4) ile Bihorac ve arkadaşları (5) akut böbrek hasarının erken tespitinde  IGFBP-7 ve TIMP-2 nin kullanılabileceğini  gösterdiler. IGFBP7, TIMP-2 değerlerindeki   yükselmeler sadece akut böbrek hasarı  olan veya sonradan gelişen hastalarda gözlendiği gösterilmiş olup bu değerlerin  yaygın kronik morbiditeleri olan kişilerde veya akut böbrek hasarı dışındaki akut durumları olan kritik hastalarda genellikle yükselmediği çalışmalarla doğrulanmıştır (4-7).

  Biz çalışmamızda, akut böbrek hasarının erken tespiti için kullanılan insülin benzeri büyüme faktörü bağlayıcı protein-7 (IGFBP7) ve doku inhibitörü metalloproteinaz-2 (TIMP-2) nin diyabetik nefropatide bir biobelirteç olup olmayacağını araştıracağız.