Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyoloji Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMA AKBAŞ
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Sümeyra Gürkök
Eş Danışman: Murat Özdal
Özet:
Amaç: Bu tez çalışmasında patates kabuklarından amilaz üreten bakterilerin
izolasyonu, en yüksek aktiviteye sahip izolatın tanılanması, bu izolattan
amilaz üretim koşullarının optimizasyonu, üretilen enziminin optimum çalışma
koşullarının belirlenmesi ve deterjan endüstrisi ile nanopartikül sentezinde
kullanım potansiyelinin araştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Patates
kabuklarından izole edilen bakteriler arasından en iyi amilaz üretici izolat
seçilmiş, klasik ve moleküler tekniklerle karakterize edilmiştir. Optimum amilaz
üretim koşulları Tepki Yüzey Metodu’nun Box-Behnken dizaynı ile belirlenmiştir. Üretilen amilaz enziminin aktivitesi üzerine sıcaklık, pH, çeşitli metal
iyonları ve çözücülerin etkisi araştırılmıştır. Amilaz enziminin kumaşlardaki
nişasta bazlı lekeleri uzaklaştırılma potansiyelleri yıkama testleriyle
incelenmiştir. AgNO3, CoCl2, CuSO4, FeSO4,
MgSO4, MnSO4, Na₂SeO₃, NiCl2 ve
ZnSO4 tuzlarından elde edilen amilaz üretim fermantasyon sıvısı kullanılarak
sentezlenen nanopartiküller X ışını kristalografisi (XRD), Fourier dönüşümlü
kızılötesi spektroskopisi (FTIR), taramalı elektron mikroskobu (SEM) ve
geçirimli elektron mikroskobu (TEM) ile karakterize edilmiştir.
Bulgular: Bakteri izolatları arasından en yüksek amilaz aktivitesi Priestia megaterium SFA (GenBank Erişim No: OR415891.1) bakterisinde elde edilmiştir. En yüksek amilaz üretimi 35 °C ve pH 7,0’de, çözünebilir nişasta ve maya
özütü varlığında, 3 günlük inkübasyon süresinde elde edilmiştir. Amilaz aktivitesi
için optimum sıcaklık 40 °C ve pH 9,0 olarak belirlenmiştir. Amilazın çeşitli
metal iyonları, reaktifler, çözücüler ve deterjanlar varlığında kararlı olduğu
tespit edilmiştir. Amilaz enziminin kumaş parçalarından nişasta ve çikolata lekelerini
çıkardığı görülmüştür. Ayrıca gümüş, selenyum, magnezyum ve bakır nanopartiküllerini
sentezleyebilmiştir.
Sonuç: Patates kabukları kullanılarak P.
megaterium SFA bakterisi ile amilaz üretiminin koşulları istatistiksel
olarak optimize edilmiştir. Enzim aktivitesi üzerine çeşitli parametrelerin
etkisi belirlenmiştir. Amilaz enziminin deterjan endüstrisinde ve nanopartikül
sentezinde kullanım potansiyeline sahip olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Priestia megaterium SFA, Amilaz, Nişasta, Patates Kabuğu,
Deterjan Enzimleri, Nanopartikül Sentezi