Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Sanatta Yeterlik
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ayfer KEÇECİ
Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu
Özet:
Amaç: Bu çalışmada, II. Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan Soyut Dışavurumcu akımın 1950’li yılların çalkantılı döneminde yaşanan ekonomik, siyasal, toplumsal olay ve olguların sanatçı özne üzerindeki üslupsal eğilim, varoluşçu yaklaşım ve estetik hazlanma tavrı olarak belirginleşen eylem-biçimsel etkilerinin felsefi ve sanatsal perspektiften incelenmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: “Nitel Araştırma” yöntemine dayalı ve “Betimsel Araştırma” modeli uygulanmış olan çalışmanın kavramsal çerçevesi, ‘Soyut Dışavurumculuk’ ve ‘Varlık Felsefesi’dir. İkisi arasındaki etkilenmeci bağın ‘Varlık sorunsalı’ olduğu bilinciyle, döneme özgü sanat eserlerinin niteliği, sanatçı kimliği ve sanatsal alımlama kapasitesi incelenmiş, elde edilen veriler ışığında sanatsal bir uygulama alanı geliştirilmiştir.
Bulgular: Sanatçının kendi imgesini dışavurumcu akılla özgürce ifade ettiği; soyut dilden soyut düşünceye geçişin ve soyut yapıtın gücünün sanat-biçimsel üstünlüğünün savunulduğu; sanatçının varolma edimine dair deneyimlerinin sonsuz bellek yetisine sahip olduğu; soyut dışavurumcu akımın ulusal ve uluslararası düzeyde başarının/başarısızlığının günümüz sanat anlayışında da temel oluşturduğu varlık sorunsalı önem arzetmektedir.
Sonuç: Varlık sorunsalı, sahici düşünme süreci ve pratik sonuçları açısından sanatçı öznenin kendine yönelimli bir etkileme/etkilenme aracıdır. Sanatçının kim olduğuna ilişkin verilerin, ait olduğu topluma değin sorgulamaların yeniden görüşe çıkmasıdır. Etken alanının kapalı bir sisteme, sınırlı bir zamansal sürece ve coğrafi bölgeye hapsolmaması durumusayesinde sanatçılar için bir tür oto-analiz yöntemi olarak benimsenmesine olanak sağlar.
Anahtar Kelimeler: Soyut Dışavurumculuk, Beka, Varlık, Hakikat