Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Pasinler Meslek Yüksekokulu, İnşaat, Türkiye
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Edanur KOÇ
Danışman: İsmail Yıldız
Özet:
Dünyada en çok kullanılan yapı malzemelerinden
biri betondur. Çimento, su, agrega ve kimyasal veya mineral katkı malzemelerinin
homojen olarak karıştırılmasıyla elde edilen, belirlenen boyut ve şekillerde kalıplar
içerisine boşluk olmayacak şekilde alınan, uygun bakım şartları sağlanarak sertleştirilen
malzeme beton olarak tanımlanabilir (Çorbacıoğlu,
2008). Beton sanayisi, teknolojinin gelişmesiyle büyük
ilerlemeler kaydetmiştir. Bu gelişmelerden biride özel betonlardır. Kullanım
alanlarına göre özel olarak üretilen bu betonlar ağır kütleli betonlar, hafif
kütleli betonlar, kendiliğinden yerleşen betonlar, yalıtım özelliğine sahip
betonlar bunlardan bazılarıdır (Öztürk, 2012).
Özel beton türlerinden biri olan hafif betonlar TS EN 206 da etüv kurusu durumda 800 kg/m3
ile 2000 kg/m3 arasında değişen yoğunluk değerlerine sahip betonlar
olarak ifade edilmektedir. Hafif betonlarda
doğal ve yapay agregalar kullanılmaktadır. Hafif betonlardan biri olan taşıyıcı
özellikli hafif batonların üretiminde de sıklıkla yapay hafif agregalar
kullanılmaktadır (Gesoğlu, Özturan&
Güneyisi). Taşıyıcı hafif betonlar ASTM C 567 de basınç mukavemeti ve
yoğunluk özelliklerine göre 28 günlük basınç mukavemeti 17 MPa’dan fazla ve
yoğunluk değerlerinin 1120 ile 1920 kg/m3 aralığında olan hafif
betonlar olarak tanımlanmaktadır (ACI Committee 213).
Yapay hafif
agrega olan GKA döner fırınlarda 1150 °C sıcaklığa tabi tutulur ve kendi
boyutunun yaklaşık dört katı kadar genleşerek üretilir. Uslu, genleştirilmiş
kil agregası kullanarak üretilen KYB çimento içeriği 375 kg/m3 ve
su/çimento oranı 0,49 olarak alındığında, basınç mukavemetinin 60 MPa
çıkabileceğini belirtmiştir. (Uslu,2019). Bu agregaların en önemli üstünlükleri
ise inşaat sektöründeki değişik tüketim ihtiyaçlarını karşılamak amacı ile farklı
boyutlarda malzeme üretebilmesidir. (Dilli, 2015).
Geleneksel
betonlarda ısı yalıtımı, birim ağırlığın değişmesiyle çok fazla değişmese de
hafif betonların ısıl iletkenliği birim ağırlık ile değişmektedir. Aynı zamanda
hafif betonda kullanılan agrega cinsi de ısı yalıtım özelliklerinin
değişmesinde etkilidir. Hücresel yapılarında hava bulunması yapısal hafif
agregaların doğal agregalardan daha düşük ısıl iletkenliğe sahip olduğunu
göstermektedir (Azizi,2007). Betonlarda ısı
iletkenliğini azaltmak, ısı yalıtımına sahip agregaların kullanılması ve
çimento miktarının arttırılmasıyla sağlanmaktadır. Betonun ısı yalıtımını
artırmak için çimento miktarının arttırılması çok mümkün olmadığı için
agregaların yalıtımlı agrega ya da hafif agrega olarak kullanılması daha çok
önem kazanmıştır (Şişman, Kocaman, &
Gezer, 2008).
Hafif
betonlarda ses dalgaları betonun ince boşluklarında ısı olarak kendini
gösterdiği için ses emme katsayısı geleneksel betonlarla kıyaslandığında iki
katı kadar fazla bulunmuştur. Ses yalıtımının arttırılması betonunun birim
ağırlığının azaltılmasıyla sağlanabilmektedir (Konuk,
2003). Sesin iletkenlikliği her
ortamda aynı değildir. Ortamın özelliklerine göre değişiklik göstermektedir. Sesin
yayılma hızı, bulunduğu ortama göre en fazla katı ortamda, sonra sıvı ortamda,
en az da gaz ortamında iletilmektedir. Aynı zamanda maddenin sıcaklık ve
yoğunluk artışı ile de ortamdaki ses iletkenliği artmakta ve ortamın esnekliği
ve özgül ağırlığı da ses iletkenliğini etkilemektedir (Doğmuş, 2016).
Betonda
çimento hamuru, agrega ve çimento hamuru-agrega ara yüzeyinde olmak üzere çok
sayıda boşluk türü vardır. Çimento hamurunda bulunan boşluklar, en küçük boşluk
olan jel boşlukları ve daha büyük boşluk olan kapiler boşluklardır. Betonun geçirimliliği;
genel olarak suyun betondaki boşluklardan geçmesiyle meydana gelir.
Geçirimliliğe neden olan farklı unsurlar da bulunmaktadır. Bunlar; boşluk
boyutları, boşlukların dağılma şekli ve boşlukların birbirleri ile olan bağıntısıdır
(Ilıca,2008). Betonun geçirgenlik
özelliklerini en fazla çimento hamurunun geçirgenliği etkiler. Çünkü agrega
çepeçevre çimento ile sarıldığı için ve genellikle agregalar daha az boşluklu
yapıya sahip olduğundan geçirimlilik üzerinde çok etkili değillerdir (Bideci, 2013).