Sinemada Algı Yönetimi-Kurgu İlişkisi

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Gazetecilik, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Öznur ATAYETER

Danışman: Hüseyin Köse

Özet:

Teknik anlamında kurgu, çekilmiş görüntülerin kesilerek belli bir düzen ve kompozisyona uygun olarak yeniden bir araya getirilmesidir. Bu bakış açısından yola çıkarak denilebilir ki, kurgu bir tasarım işidir. Çekimlerde elde edilen ham görüntülerin, teknik koşullarda kurguyla biçimsel olarak tasarlanabilmesi, kurguyu başlı başına mekanik bir uygulama olmaktan çıkarmaktadır. Tasarım, yaratım, yeniden biçimlendirme gibi unsurlara sahip olmasından dolayı sinemaya teknik ve estetik değer katan kurgu; resim, edebiyat, müzik, heykel, tiyatro, gibi sanat türlerinde de uygulanmaktadır. Buna rağmen kurgu denildiğinde akla ilk sinema gelmektedir. Kurgu, sinema filmlerinin dilini biçimlendiren, zenginleştiren ve gramer yapısını oluşturan önemli bir unsurdur. Sinemada algı yönetimi ve kurgu ilişkisini konu edinmiş olan bu çalışmanın hazırlanma amacı, sinemanın vazgeçilmez unsurlarından biri olan kurgu tekniklerinin “ne’liği”, film yapımında hangi biçimlerde uygulandığı ve uygulama biçimlerine göre filme kattığı anlamları incelerken, aynı zamanda da izleyici algısını yönetme ve yönlendirme konusundaki etkisini anlatmaya çalışmaktadır. Çalışma, sinemada filmik kurgu-gerçeklik, kurgu-algı yönetimi ve sonrasında gündeme gelen manipülasyon ve propaganda ilişkisini saptayabilmek açısından önemlidir. Başlıca iki bölümden oluşan çalışmada içerik analizi yönteminden yararlanılmış olup, amaçlı tabakalı örneklem tekniğiyle seçilen ve kurgu-algı ilişkisinin belirgin olduğu film örnekleri analiz edilmiştir. Analiz sonucunda, farklı alanlara ait iki kavram arasında birbirleriyle ilişkili bulgulara erişilmiştir.