Viburnum opulus ve Viburnum lantana'nın farklı kısımlarının antidiyabetik ve antioksidan etkilerinin araştırılması

---

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Farmakognozi Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZAHRA EFFATPARVAR

Danışman: Zühal Güvenalp

Özet:

Amaç: Viburnum opulus ve Viburnum lantana bitkilerinin toprak üstü kısımlarından elde edilen metanolik ekstrelerin in vitro yöntemlerle antidiyabetik ve antioksidan etkilerinin belirlenmesi ve içeriklerinin LC-MS/MS cihazı ile tayin edilmesidir.

Materyal ve Metot:  Viburnum opulus ve Viburnum lantana ekstrelerinin  in vitro antidiyabetik etkilerinin test edilmesi amacıyla  α-amilaz ve α-glukozidaz enzim inhibitör etki deneyleri; antioksidan kapasitelerinin test edilmesi amacıyla ABTS ve DPPH radikal süpürücü kapasite tayin deneyleri yapılmıştır.

Bulgular: Viburnum opulus ve Viburnum lantana türlerinin yaprak, dal ve meyvelerinden hazırlanan metanolik ekstrelerin α-glukozidaz enzim inhibisyon deneyinde pozitif kontrol akarboz ile karşılaştırıldığında en yüksek aktiviteyi V. lantana yaprak ekstresi göstermiştir. α-Amilaz inhibisyon deneyinde ise akarboz ile karşılaştırıldığında hiçbir ekstre etki göstermemiştir. Antioksidan etki deneylerinde ise α-tokoferol ve troloks ile karşılaştırıldığında en yüksek etki yine V.lantana yapraklarına aittir. Özellikle ABTS radikali süpürücü kapasite deneyinde V.lantana yaprak ekstresi 50 μg/mL konsantrasyonunda α-tokoferol ve trolokstan daha yüksek  % inhibisyon göstermiştir.

Sonuç: Viburnum opulus ve Viburnum lantana'nın antidiyabetik ve antioksidan aktiviteleri bilimsel olarak değerlendirilmiştir. Bu bitkilerin toprak üstü kısımlarından elde edilen metanolik ekstrelerin antidiyabetik ve antioksidan aktivite sergilediği gösterilmiştir.