Çağdaş sanatta bayrak teması

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Şirin İNAN

Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu

Özet:

Amaç: Bu çalışma, bayrak imgesinin çağlar boyunca gelişen tematik kapsamını ve çağdaş sanat eserlerindeki kullanımını bütünsel bir süreç olarak incelemeyi amaçlamaktadır.

Yöntem: Tez, nitel araştırma yöntemine dayalı betimsel bir araştırma olarak geliştirilmiştir. Bayrak imgesi üzerine literatür taraması yapılarak elde edilen verilerin sanat alanındaki yansımaları sentezlenmiş, teorik ve pratik yorumlar yapılmıştır.

Bulgular: Kimlik siyaseti ve ulus-devlet bilincine sahip dünya toplumlarında bayrak temasının savaş, barış, ulusal kimlik, milliyetçilik, bağımsızlık, özgürlük vb. gibi farklı açılardan analiz edilebildiği görülmüştür. Bayrak, Orta Çağ'dan bu yana savaşan tarafları ayırt etmek için bir sembol olarak kullanılmış ve XIX. yüzyılda ulus devletler tarafından kullanımı bir standart haline gelmiştir. Günümüz toplumlarında bayrak, bir ülkenin aidiyetini, bağımsızlığını, özgürlüğünü ve bireylerinin ülkelerine olan bağlılığını simgeleyen bir temsil biçimidir. Bir devletin gücünü ve vatandaşlarının kimliğini uluslararası arenada siyasi ve sosyal olarak tanımlama ve konumlandırma işlevi görür. Tarihsel gelişmelerle eş zamanlı olarak, savaş olsun ya da olmasın, sanatçılar kendi toplumlarını ya da diğer toplumları temsil eden, sosyal, siyasal ve kültürel anlamda yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan bayrak imgesini eserlerinde sıklıkla ele almışlardır.

Sonuç: Çağdaş sanat pratiklerinde karşılaşılan bayrak imgesi, tarihsel, sosyal ve politik gelişmelere bağlı olarak farklı sanat disiplinlerine, farklı medya kullanımlarına ve sanatsal yorumlara uygun bir sembol olarak tematik açıdan önem taşımaktadır.  Bayrak temasını ele alan sanatçıların sanatsal bildirimlerinde yer verdikleri bayrak imgesi, kendi toplumlarının veya başka toplumların temsiliyet, aidiyet ve kimlik kavramlarına eleştirel yaklaşımlarını görünür kılmaktadır. Çağdaş Sanatta bayrak temasının ele alındığı bu çalışmanın, sanatın etik ve estetik değerlerine, sosyal, siyasal, psikolojik, felsefi yönüne odaklı çalışmalara katkı sağlaması beklenmektedir.