Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Mimarlık ve Tasarım Fakültesi, Peyzaj Mimarlığı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: KÜBRA GÜRBÜZ
Danışman: Işık Sezen
Özet:
Amaç: Kentlerdeki hızlı nüfus artışı, kentin taşıma kapasitesini zorlamakta ve daha fazla
gereksinimi beraberinde getirmektedir. Hızla artan dünya nüfusu ile birlikte ülkemizde de
kentleşme oranı artmıştır. Kentleşmenin artışı daha fazla gereksinim demektir. Kentleşme oranı
kentteki yol ağlarındaki karmaşanın artması ile ölçülür. Bu karmaşa yollardaki revizyonları,
daha sürdürülebilir ve yoğunluğu azaltabilecek alternatifleri beraberinde getirmektedir.
Örneğin çeşitli köprülü kavşaklar, altgeçitler, üstgeçitler refüjler, viyadükler bu
gereksinimlerden bazılarıdır. Bu yapılar berberinde betonlaşmadaki artışa da neden olmaktadır.
Betonlaşan bu yapılarda monotonluğu gidermek için dikey bahçe tasarımları gibi çeşitli
alternatif peyzaj çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır.
Yöntem: Erzurum kentinin önemli köprülü kavşaklarının ana materyali oluşturduğu çalışmada
“Görsel Kalite Analizi Yöntemi” kullanılmıştır. Çalışmada köprülü kavşakların yan duvar, üst
geçit, kavşaklarında peyzaj görselliğini artırmaya yönelik 24 farklı senaryo oluşturulmuştur.
Köprülü kavşakların mevcut durumları ve Lumion Programı’nda oluşturulan senaryolardan
oluşan toplam 32 görsel grup “Görsel Kalite Analizi” yöntemi ile değerlendirilmiştir. Analizin
gerçekleşebilmesi için oluşturulan anket formu Atatürk Üniversitesi Mimarlık Fakültesi’nde
lisans ve lisansüstü eğitim gören 80 öğrenciye çevrimiçi olarak uygulanmıştır. Analizde teknik,
uyum, denge gibi tasarım unsurları değerlendirme kriterleri olarak ele alınmıştır.
Puanlandırmada 5’li Likert Ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Köprülü kavşakların ortalama puanlarına göre en yüksek puanı Kavşak 5 Senaryo 3
(K5S3: 4,004) almıştır. K5S3’ün en yüksek puan almasında yan duvar görselliği (YDG)’nde
renk ve renk harmonisi (4,238) etkili olmuştur. Köprülü kavşaklardan en düşük puanı Kavşak
5 (K5:1,935) almıştır. K5’in en düşük puan almasında değerlendirme kriterlerinden vurgu
(1,638) etkili olmuştur.
Sonuç: Kavşakların mevcut durumları ve her bir kavşak için oluşturulan senaryolardan oluşan
32 görsel grup değerlendirildiğinde; tasarım senaryolarının, tasarım yapılmayan mevcut
durumlardan daha yüksek görsel kaliteye sahip olduğu görülmüştür.