Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Zootekni Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: YUSUF SUBAŞI
Danışman: Adem Kaya
Özet:
Amaç: Bu çalışma, Siirt–Batman
meralarında doğal olarak yetişen bazı buğdaygil yem bitkilerinin in vitro gaz üretimi, organik madde
sindirimi, nispi yem değeri ile metabolik enerji içeriklerinin
karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır.
Yöntem:
Buğdaygil yem bitkileri olarak püsküllü brom (Bromus tectorum), başakotu (Bromus hordeaceus), yabani yulaf (Avena fatua), çok yıllık çavdar (dağ çavdarı: Secale
montanum), çok yıllık çim (Lolium
perenne), tavus Otu (Agrostis sp), yabani arpa (Hordeum spontaneum) ve yumrulu
salkımotu (Poa bulbosa)’na ait yem örneklerinde in vitro gaz üretim miktarları, gaz üretim
parametreleri ile organik madde sindirilebilirlikleri (OMS), metabolik enerji
(ME), net enerji laktasyon (NEL) içerikleri, kimyasal bileşimleri ve
nispi yem değerleri (NYD) belirlenmiştir. Yem numunelerinin besin madde kompozisyonları
Weende analiz yönetime göre, yem değerleri ise in vitro gaz üretim tekniğine göre yapılmıştır. Rumen sıvısı 7
yaşlı Holstein ırkı kısır sığırdan alınmıştır. Gaz üretim miktarı ve
parametrelerin belirlenmesi için yemler 2, 4, 6, 8, 12, 24, 36, 48, 72 ve 96
saat süre ile inkübasyona bırakılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 20.0 paket programında tek yönlü
varyans analizi ile değerlendirilmiştir.
Bulgular:
Ham kül, ham protein, ham
yağ ve hücre duvarı yapıları (NDF, ADF, ADL) açısından yem bitkileri arasında
önemli farklılıklar tespit edilmiştir. 6, 48, 72 ve 96 saatlik inkübasyon
sonunda araştırılan buğdaygil yem türleri arasında gaz üretim bakımından
anlamlı farklılıkların olduğu tespit edilmiştir (P<0.05). Yem bitkilerinin in vitro analizi
sonucu saptanan gaz üretim parametreleri
(a, b, a+b) ve pH değerleri arasındaki
farklılıklar istatistiksel olarak önemli bulunmuştur. ME, NEL ve OMS
gibi tahminlenen parametreler bakımından incelenen buğdaygil yem bitkileri arasındaki
farklılıkların önemli olduğu belirlenmiştir (P<0.05). Kuru madde
tüketimi ve nispi yem değerleri arasındaki farklılıkların önemli (P<0.01) olduğu, kuru madde sindirim
değerlerindeki farklılığın anlamlı olmadığı (P>0.05) saptanmıştır.
Sonuç: Bulguların saha koşullarında doğrulanması ve ulusal hayvan besleme programlarına entegrasyonu, bölgesel yem kaynaklarının sürdürülebilir kullanımını ve hayvancılık verimliliğinin artırılmasını destekleyecektir. Siirt–Batman meralarındaki kaba yem çeşitliliğinin bilimsel temelli değerlendirmesi, yalnızca bölgesel değil, ulusal hayvancılık sektörüne de önemli katkılar sunacak bir referans çalışma niteliğindedir