E-7 Ülkelerinde Sağlık Harcamalarının Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Araştırılması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ekonometri Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Enzel ÖZGENÇ OSMANOĞLU

Danışman: Hüseyin Özer

Özet:

Sağlık harcamaları, tüm toplumların karşı karşıya olduğu temel sorunlardan biri olan ve Birleşmiş Milletler (BM) nezdinde çözümü hedeflenen SDG-3 Sağlık ve Kaliteli Yaşam’ın gerçekleştirilmesi, korunması ve geliştirilmesi adına yapılan harcamalardan meydana gelmektedir. Sağlık harcamalarının artması, sağlık göstergelerinde iyileşme yaratarak kişilerin yaşam süresi ve kalitesini olumlu yönde etkilenmesine ve işgücü verimliliğinin artmasına sebep olarak ekonomik büyümede artışa yol açmaktadır. Bununla birlikte sağlık sektörüne yapılan fiziki yatırımlarda ekonomik büyümeye olumlu katkı yapmaktadır. Diğer yandan, sağlık harcamalarının sürdürülebilir ekonomik büyüme üzerinde nasıl bir etki yaratacağının ortaya konulması da ülkelerin büyüme hedeflerini gerçekleştirirken almış oldukları kararlar üzerinde etkili olabilmektedir.

Yakın gelecekte yüksek ekonomik büyüme düzeylerine sahip olacağı düşünülen ve son yıllarda E-7 Ülkeleri (Türkiye, Çin, Brezilya, Hindistan, Endonezya, Meksika ve Rusya) olarak adlandırılan ülke grubunda sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin araştırılması bu çalışmanın temel amacını oluşturmaktadır. Feder-Ram ve Genişletilmiş Solow Büyüme Modelleri çerçevesinde oluşturulan havuzlanmış panel veri modelleri 2000-2019 dönemine ait veriler kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre, sağlık harcamalarının ekonomik büyüme üzerinde pozitif etkili olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Sağlık harcamaları, Ekonomik büyüme, Feder-Ram Modeli, Genişletilmiş Solow Modeli, E-7 Ülkeleri, Panel veri analizi.