Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Temel Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2015
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Ahmet Yılmaz
Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Hakan Uslu
Özet:
Giriş ve Amaç: Bu araştırmada, ishal şikayeti bulunan İmmünsupresif hastalardan ve ishal şikayeti bulunan farklı yaş grubunda yer alan immünkompetan hastalardan gönderilen dışkı örneklerinde, boyalı mikroskobi, serolojik yöntemler ve moleküler yöntemler kullanılarak Cryptosporidum ookistlerinin varlığını göstermeyi, ayrıca tanıda kullanılan yöntemlerin birbiriyle karşılaştırılması amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: Ocak – Temmuz 2014 tarihleri arasında Erzurum Yakutiye Araştırma Hastanesinde farklı kliniklerden yaşları 0-94 arasında değişen, ishali olan 80 immünsüpresif ve 92 immünkompetan hastaya ait toplam 172 dışkı örneği çalışma kapsamına alındı. Hasta grubu 0-14 yaş 49 kişi, 15 yaş ve üstü 123 kişiden; ayrıca içme suyu olarak 141 kişi şebeke suyu, 41 kişi de kuyu suyu kullanan hastalardan oluşmakta idi. Cryptosporidium spp. pozitifliği bulmak amacıyla hasta örneklerine Modifiye asit-fast boyama, ELISA, DFA teknikleri uygulandı. yöntemlerinden biriyle pozitif bulunan olgular ayrıca polimeraz zincir reaksiyonu ile araştırılmıştır. Bulgular: Çalışmamızda bu hastalara ait 172 fekal örneğin 10'unda ELISA yöntemi ile, 7'sinde DFA yöntemiyle, 6'sında Modifiye asit fast boyama yöntemiyle pozitiflik bulundu. Moleküler yöntemlerle bu pozitiflikler araştırılmış, 2 örnekte Cryptosporidium türlerine ait DNA'lar gösterilebilmiştir. İmmünsüpresif hasta grubunda (%6.3) immünkompetan hasta grubunda (%5.4) pozitiflik bulundu. 0-14 yaş aralığında (%10.2), 15 yaş ve üzeri grupta ise (%4.1) oranında pozitiflik bulundu. Şebeke suyu veya hazır su kullananlarda (%4.3), kuyu suyu kullananlarda ise (%12.9) oranın da pozitiflik saptandı. Sonuç: Araştırmamız, özellikle bağışıklığı baskılanmış bireylerde, çocukluk çağındaki bireylerde ve içme suyu olarak kuyu suyu kullanan bireylerde ishal etkeni olarak Cryptosporidium ookisterinin de araştırılmasının yararlı olacağını göstermiştir. Ayrıca ELISA yönteminin yüksek duyarlılığa sahip olması ve çalışma kolaylığı açısından tanıda diğer yöntemlere tercih edilebileceğini düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: Cryptosporidium, DFA, ELISA, İmmünkompetan, İmmünsupresif, modifiye asit fast boyama, PCR.