Maçka'da Bulunan Ortaçağ ve Sonrası Hristiyan Yapılarının Resim Programları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sanat Tarihi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Emrah YÜCEL

Asıl Danışman (Eş Danışmanlı Tezler İçin): Demet Okuyucu Yılmaz

Özet:

Maçka'yı da sınırları içerisine alan Trabzon şehri bulunduğu stratejik konum itibari ile Karadeniz Bölgesi'nin en önemli ticaret ve liman kentlerinden birisidir. Liman avantajının yanı sıra ılıman iklim ve verimli topraklara sahip olması bölgenin pek çok millet tarafından yerleşim yeri olarak tercih edilmesine sebebiyet vermiştir. Kent tarih boyunca üzerinde barınma imkânı bulan birçok farklı millete ait inanç, sanat ve kültürlerin izlerini taşımaktadır. Bölgede Roma, Bizans, Trabzon İmparatorluğu (Komnenoslar) ve Osmanlı dönemine ait eserler günümüze kadar ulaşmıştır. Trabzon halkına ilk olarak Hz. İsa'nın havarilerinden St. Andrew tarafında tanıtılan Hıristiyanlığın Roma İmparatoru Diocletian (284-305) döneminde hareketlenmeye başladığı bilinmektedir. Bizans döneminde devam eden Hıristiyanlık faaliyetleri Komnenoslar döneminde bölgede iyice hâkim duruma gelmiştir. Osmanlı dönemine kadar bölgede yaygın olarak görülen Hıristiyanlık, Osmanlı Devletinin yüzyıllar boyunca farklı dil, din ve kültüre sahip topluluklara göstermiş olduğu hoşgörülü yaklaşım ile bölgede varlığı sürdürmeye devam etmiştir. Hıristiyanlığın yayılmasıyla birlikte ibadet alanlarına duyulan ihtiyaç artmış ve bunun sonucu olarak Maçka'da birçok manastır, kilise ve şapelin inşası gerçekleşmiştir. Çalışmamış kapsamında Maçka ilçesinde, Ortaçağ ve sonrasına tarihlendirilen 12 kilise, 14 şapel olmak üzere toplamda 26 yapıda yer alan 391 sahnenin detaylı şekilde katalog tanımlaması, incelenmesi ve değerlendirilmesi yapılarak resimlerin dönem içerisindeki üslup özelliklerine ve etki alanlarına değinilecektir.