Ekmek kadayıfında tam un ve farklı katkı madde kullanımının akrilamid ve hidroksimetil furfural ((HMF) üzerine etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: PINAR CİVELEK

Danışman: Halis Gürbüz Kotancılar

Özet:

YÜKSEK LİSANS TEZİ

EKMEK KADAYIFINDA TAM UN VE FARKLI KATKI MADDE KULLANIMININ AKRİLAMİD VE HİDROKSİMETİL FURFURAL (HMF) ÜZERİNE ETKİSİ

Pınar CİVELEK

Danışman: Prof. Dr. Halis Gürbüz KOTANCILAR

 

Amaç: Yöresel bir ürün olan ekmek kadayıfına, tam un katkısıyla besinsel ve fonksiyonel özellik kazandırmak ve ekmek kadayıfında ısıl işlem uygulanması ile birlikte bazı reaksiyonlar sonucu oluşabilen akrilamid ve HMF içeriğini azaltmak amaçlanmıştır.

Yöntem: Ekmek kadayıfı formülasyonuna 3 farklı oranda (%0, %1,5 ve %3) 3 farklı katkı maddesi (L-sistein, sitrik asit, NaHCO3) ve 2 farklı oranda (%0 ve %30) tam un ilave edilmiştir. Üretim sonunda örnekler akrilamid ve HMF analizleri yanı sıra viskozite, pH, aw, nem, renk ve duyusal analizlere tabi tutulmuştur.

Bulgular: Su aktivitesi için en yüksek değer sitrik asit katkısı, en düşük değer NaHCO3 katkısı ilave edilen örneklerde belirlenmiştir. En yüksek pH değeri NaHCO3 katkısında, en düşük pH değeri sitrik asit katkısında gözlenmiştir. Akrilamid için en yüksek değer NaHCO3 katkısında, en düşük değer sitrik asit katkısında ve HMF için en yüksek değer sitrik asit katkısında, en düşük değer L-sistein katkısında gözlenmiştir. Ayrıca en yüksek nem değeri sitrik asit katkısında belirlenmiştir. Renk değerlerini incelediğimizde kızartılmamış ekmek kadayıflarında en yüksek L* değeri L-sistein katkısında, en yüksek a* değeri NaHCO3 katkısında ve en yüksek b* değeri L-sistein katkısında gözlenmiştir. Kızartılmış ekmek kadayıflarında en yüksek L* değeri L-sistein katkısında, en yüksek a* değeri NaHCO3 katkısında ve en yüksek b* değeri L-sistein katkısında belirlenmiştir. Ekmek kadayıfı hamurlarında en yüksek viskozite değeri sitrik asit katkısında gözlenmiştir.

Sonuç: Ekmek kadayıfı hamuruna eklenen 3 katkı maddesi (L-sistein, sitrik asit, NaHCO3) tam un kullanılmayan örneklerde kontrole kıyasla akrilamid seviyesinde artışa sebep olmuştur. Tam un kullanılan örneklerde formülasyona eklenen 3 katkı maddesi de kontrole kıyasla akrilamid seviyelerinde azalma sağlamıştır. HMF miktarında ise formülasyona tam un eklenmeyen ve eklenen örneklerde L-sistein ve NaHCO3 kontrole kıyasla azalma sağlamıştır, sitrik asit ise kontrole kıyasla HMF miktarında artışa neden olmuştur.

Anahtar Kelimeler: Akrilamid, HMF, Sistein, NaHCO3, Sitrik Asit, Tam Un

2021, 101 sayfa