21. yüzyıl beceri düzeylerinin coğrafya öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2024

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ORHAN AKIN

Danışman: Namık Tanfer Altaş

Özet:

ÖZ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

COĞRAFYA ÖĞRETMENLERİNİN 21. YÜZYIL BECERİLERİ YETERLİK DÜZEYLERİNİN ÖĞRETMEN GÖRÜŞLERİNE GÖRE DEĞERLENDİRİLMESİ

Orhan AKIN

Ocak 2024, 165 Sayfa

Amaç: Bu araştırmanın amacı, coğrafya öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerileri yeterlilik düzeylerini belirlemek ve farklı değişkenler açısından incelemektir

Yöntem: Bu araştırmada sıralı açıklayıcı karma desen kullanılmıştır. Bu desen, verilerin analizinde birbirleriyle ilişkilendiği ve çoğunlukla verilerin yorumlamasında ve tartışma bölümlerinde birleştirildiği bir yapı sunmaktadır. Ayrıca nicel ve nitel çalışmaların güçlü yönleri bütünleştirilerek çalışma yönlendirilmiştir. Araştırmada karma yöntem modeli kullanılarak nicel ve nitel veriler toplanmıştır. Araştırmanın nicel çalışma evrenini 2022-2023 eğitim öğretim yılında Erzurum İli merkez ilçeleri, Yakutiye, Palandöken ve Aziziye’de yer alan ortaöğretim kurumunda görevli 105 coğrafya öğretmeni içerisinden araştırmaya katılan 100 coğrafya öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmanın nitel verileri ise araştırmaya katılan 100 coğrafya öğretmeni içerisinden rasgele seçilen 10 coğrafya öğretmeninden alınan verilerden oluşmaktadır.  

Bulgular: Veri toplama araçları vasıtasıyla elde edilmiş nicel ve nitel veriler istatistiksel analizlerle çözümlenmiştir. Elde edilen veriler ve bu verilere ait yorumlara yer verilmiştir. Coğrafya öğretmenlerinin 21. yüzyıl becerilerine dair yeterlik algılarının okul türü ve kıdemlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği gözlemlenmiş olup; coğrafya öğretmenlerinin cinsiyet ve mezun oldukları yükseköğretim basamağı gibi değişkenlere göre açık bir farklılık görülmemiştir. Nitel veri sonuçlara göre ise öğretmenlerin problem çözme alt temasındaki görüşleri arasında, genellikle sorunun çözümüne hızlı bir şekilde yoğunlaşma ve alternatif çözüm yolları bulmak için çalışma yapma eğilimi göze çarpmaktadır. Öne çıkan nitel bulgulardan bir diğeri ise; birbirine benzer ve farklı sorunların çözümünde farklı strateji ve yöntemlerin avantaj ve dezavantajlarını birlikte değerlendirebilme yeteneği, hususundaki olumlu sonuçlardır. Bir başka sonuç ise “soruna çözüm sunabilmek için kişilere yalnız bir çözüm yolu olmayan gerçek hayat problemleri sunularak onlardan çözümler istenmeli” hususundaki olumlu sonuçlar olmuştur.

Sonuçlar: Araştırmanın nicel ve nitel verilerinden elde edilen sonuçlara göre öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine yönelik yeterlilik algı düzeylerinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin 21. yüzyıl becerilerine yönelik yeterlik algı düzeylerinin okul türü ve kıdem değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık gösterdiği; cinsiyet ve öğrenim durumu değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği sonucuna ulaşılmıştır. Nitel sonuçlar açısından bakıldığında coğrafya öğretmenlerinin rastladıkları problemlerin çözümüne odaklı olarak öncelikli stratejilerinin çözüme yönelik çalışmalar olduğu söylenebilir. Yine bazılarının farklı çözüm yolları buldukları ve deneyimler den de faydalandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin gurup içi çalışmalar da sahip olması gereken nitelikler; uyumlu olabilme becerisi ve bireysel farklılıkları göz önünde bulundurma, empati kurabilme yeterliliği açısından üst düzeyde olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler: 21. yüzyıl becerileri, coğrafya Öğretmenleri, yeterlik, beceri, değerlendirme